5 redenen waarom het Klimaatalarm zo groot mogelijk moet worden
Op meer dan veertig plekken in Nederland wordt er op 14 maart geprotesteerd voor klimaatrechtvaardigheid. De acties worden georganiseerd door een brede maatschappelijke coalitie van NGO’s zoals Milieudefensie en Greenpeace, vakbond FNV en meer activistische organisaties zoals Code Rood en Extinction Rebellion. In zes steden zijn afdelingen van de Internationale Socialisten betrokken.
Aan de vooravond van de Provinciale Statenverkiezingen voor de Eerste Kamer stond twee jaar geleden ook een groot protest. Toen demonstreerden 40.000 mensen in de stromende regen in Amsterdam. Het was de grootste klimaatactie ooit op Nederlandse bodem, maar hier werd in de maanden erna geen vervolg aan gegeven. Daarom vijf redenen waarom de actie een belangrijke schakel moet zijn in de opbouw van een krachtige klimaatbeweging in Nederland:
1. De klimaatcrisis escaleert
Het begin van de coronapandemie betekende een kortstondige en erg beperkte teruggang van de CO2-uitstoot. Ondertussen is de mondiale uitstoot hoger dan voor corona. Het KNMI voorspelt dat we bij ongewijzigd beleid al binnen negen jaar een opwarming hebben van anderhalve graad. Zowel het aantal klimaatrampen als de impact van deze rampen neemt toe. Zo kwamen op 7 februari meer dan zeventig mensen om in de Noord-Indiase provincie van Uttarakhand toen een gletsjer losbrak en een lawine veroorzaakte.
De oorzaak van de klimaatcrisis is de ongebreidelde zucht naar winst. Voor de fossiele industrie is het alleen maar logisch dat zij probeert haar winsten te vergroten door al haar olie- en gasreserves op te pompen. Maar voor het collectieve voortbestaan van de mensheid is dit desastreus. De mogelijkheden om de schade te beperken en de leefbaarheid van deze planeet te waarborgen worden steeds schaarser; de urgentie van actie steeds groter.
2. We moeten het momentum herwinnen
In 2019 beleefde de mondiale klimaatbeweging een doorbraak. Onder leiding van scholieren zoals Greta Thunberg en Disha Ravi gingen over heel de wereld miljoenen mensen de straat op. Tussen 20 en 27 september gingen zelfs meer dan zes miljoen mensen de straat op. Deze protesten bouwden voort op protestbewegingen zoals het inheemse verzet tegen de Dakota Access pijpleiding in de Verenigde Staten en de blokkades van bruinkoolmijnen door Ende Gelände in Duitsland.
De coronapandemie heeft dit internationale momentum gebroken. De massale protesten in het kader van Black Lives Matter en de acties de afgelopen week van Extinction Rebellion laten zien dat (grootschalig) verzet nog steeds mogelijk is. De landelijke actiedag op 14 maart biedt kans voor de hele beweging om samen te straat op te gaan, zelfvertrouwen op te doen en duurzame netwerken van verzet te bouwen.
3. Niet het individu, maar het bedrijfsleven als richtpunt
Het klimaatalarm richt zich in de eerste plaats op de grote vervuilers. In de actie-oproep staat: ‘Wij eisen dat de overheid het roer omgooit en bedrijven dwingt zelf te betalen voor de klimaatschade die ze aanrichten, in binnen- en buitenland.’ Te vaak wordt de aandacht hiervan afgeleid door de aandacht te richten op het aanpassen van consumptiekeuzes door bijvoorbeeld vlees duurder te maken. Dit dreigt het draagvlak voor het klimaatbeleid dat nodig is juist te ondermijnen.
Maar om de klimaatcrisis het hoofd te bieden is veel meer nodig. Het is daarom belangrijk dat klimaatactivisten de acties op 14 maart ook aangrijpen om verdergaande voorstellen te populariseren. Zo zouden grote vervuilers zoals Shell en Schiphol moeten worden ontmanteld. Er moeten honderdduizenden banen worden gecreëerd door huizen te isoleren en het openbaar vervoer gratis te maken en uit te breiden. Het geld hiervoor moet worden gehaald waar het zit, bij multinationals en de rijken. De enige realistische manier om klimaatverandering te stoppen is om radicale oplossingen af te dwingen.
4. Een nieuwe regering zal het klimaatprobleem niet aanpakken
Bij het aantreden van Rutte III spraken D66 en ChristenUnie nog over ‘het groenste kabinet ooit’. Maar de regering verzette zich tegen de uitspraak van de rechter in de zaak van Urgenda en bleef fossiele bedrijven subsidiëren met miljarden euro’s. Eenderde van de extra uitstootreductie zou van de nep-oplossing van CO2-opslag moeten komen, maar hier is – precies zoals voorspeld door de milieubeweging – niets van terecht gekomen.
Het politieke klimaat is de afgelopen jaren alleen maar rechtser geworden. In peilingen is de VVD nog steeds de grootste partij met daarna de extreemrechtse klimaatontkenners van de PVV. Er zal de komende jaren dus nog genoeg werk aan de winkel zijn en hoe sterker onze mobilisaties nu zijn, des te beter is onze uitgangspositie in de strijd tegen een volgend kabinet.
5. Verandering komt van onderaf
In steden en dorpen in het hele land zijn er de afgelopen maanden klimaatcoalities gebouwd. Om de acties zo groot mogelijk te maken, is het belangrijk dat zoveel mogelijk organisaties zich bij deze samenwerkingsverbanden aansluiten. Iedereen die doordrongen is van de ontwrichtende gevolgen van de klimaatcrisis en de urgentie van de strijd hiertegen, zou actief moeten worden bij organisaties die zich daarop toeleggen.
Afzonderlijke organisaties zijn al bezig met vervolgacties plannen voor de 14e, maar ook de lokale coalities zouden na het klimaatalarm actief moeten blijven met acties en andere activiteiten. De netwerken kunnen actief blijven door samen te werken rond lokale thema’s, lokale eisen te formuleren of nieuwe netwerken te betrekken zoals kaderleden van de vakbond. Sterke lokale netwerken zijn een onmisbaar element in de opbouw van een klimaatbeweging die in Nederland honderdduizenden mensen in beweging kan brengen, stakingen van de grond kan krijgen en het fossiele kapitalisme kan breken.
Voor meer informatie en om je aan te melden voor de actie op verschillende plekken, zie de website van het klimaatalarm.