Rechts slijpt zijn messen: wordt links wakker?

Afgelopen weekend kwam naar buiten wat veel mensen na de verkiezingsuitslag al vreesden: Nederland stevent af op een hard rechts bezuinigingskabinet, dat onder het mom van ‘onvermijdelijke crisismaatregelen’ de aanval opent op de sociale zekerheid en de maatschappelijke solidariteit. Partijleiders Rutte, Verhagen en Wilders verklaarden na dagenlange geheime gesprekken ‘optimistisch’ te zijn om verder te onderhandelen over een minderheidskabinet van VVD en CDA, met ‘gedoogsteun’ van de PVV.
2 augustus 2010

Door Bart Griffioen

Wilders heeft toegezegd Ruttes pakket van 18 miljard aan bezuinigingen te steunen. In ruil daarvoor zullen VVD en CDA ‘harde afspraken’ moeten maken over onder andere immigratie, integratie, asiel en veiligheid. Tegelijkertijd accepteren de drie partijen hun meningsverschil over of de islam een religie of een politieke ideologie is, waarbij Wilders alle vrijheid houdt om zijn haatzaaierij tegen moslims voort te zetten. Na de gezamenlijke verklaring bevestigde de PVV-leider dat hij zal blijven pleiten voor een verbod van de Koran en voor de invoering van een ‘kopvoddentax’.

Na wekenlang gehoopt te hebben op samenwerking in Paars+, reageerden PvdA en GroenLinks met een oproep aan formateur Lubbers om alsnog te zoeken naar een meerderheidskabinet samen met VVD, CDA en D66.

Maar in plaats van zich blind te blijven staren op het pluche en mee te gaan in het bezuinigingskoor, zou links wakker moeten worden en de dreigende coalitie herkennen voor wat deze is: een rechts monsterverbond om de botte bijl in de verzorgingsstaat te planten en links buitenspel te zetten. Die bulldozer is alleen te stoppen als we de straat opgaan.

Rechtse raakvlakken

Of de verdere onderhandelingen tussen VVD, CDA en PVV succesvol zullen zijn is niet met zekerheid te zeggen. Maar het is duidelijk dat wie de rechtse verkiezingsprogramma’s naast elkaar legt, de meeste raakvlakken tegenkomt. Hun centrale boodschap: laat de arbeidersklasse voor de crisis opdraaien.

Rutte heeft zich in de verkiezingscampagne opgeworpen als degene die de gevolgen van de economische crisis ‘het hardste wil aanpakken’ – door miljarden aan ‘versoberingen’ die de zwakste schouders in Nederland zullen raken.

Van de bezuinigingsmaatregelen die eerder vanuit het CPB en de ambtelijke onderzoekscommissies naar voren zijn gebracht – zoals een kortere WW-duur, een hoger eigen risico in de zorg, het verhogen van de AOW-leeftijd, het afschaffen van de studiefinanciering – is Rutte de meest gedreven aanjager. Hij is als een omgekeerde Robin Hood, die steelt van de armen en geeft aan de rijken, en het idee om de hoge inkomens te belasten letterlijk als ‘jaloeziebelasting’ wegzet.

In het CDA en de PVV vindt de VVD-leider goede bondgenoten om de financiële top van Nederland te ontzien. De partijen willen bijvoorbeeld geen hogere belastingen voor het bedrijfsleven, geen kilometerheffing en de hypotheekrenteaftrek moet in stand blijven. Alledrie zijn voor het beperken van het basispakket in de zorg, voor kernenergie, tegen allerlei milieusubsidies en voor de aanleg van veel nieuwe wegen.

Populistische retoriek

Van het CDA is dat geen verrassing, als de aanvoerder van de vier neoliberale bezuinigingskabinetten in de afgelopen acht jaar. Maar wie geloofde dat Wilders’ populistische retoriek over de ‘hardwerkende Nederlander’ betekende dat de ex-VVD’er er een sociale agenda op nahoudt, komt dus ook bedrogen uit. Zijn enige ‘breekpunt’ tijdens de verkiezingscampagne (de verhoging van de AOW-leeftijd) liet hij al snel vallen.

Het enige verschil met de andere rechtse partijen is dat de PVV nog veel harder beukt op moslims en migranten, en als new kid on the block het voordeel heeft mensen wijs te kunnen maken voor een ‘frisse wind door Den Haag’ te zorgen.

Wilders wil buiten de coalitie, maar met gedoogsteun, een comfortabele positie verwerven om zijn aanhang uit te bouwen. Zijn voordeel daarbij is dat hij besluiten van VVD en CDA kan maken of breken, zonder daar directe verantwoordelijkheid voor te hoeven dragen. Gevestigd rechts helpt extreemrechts hiermee verder te groeien, vergelijkbaar met de positie van de Deense Volkspartij in Denemarken. Maar met zijn deelname aan het doorvoeren van afbraakbeleid zal Wilders tegelijk kleur moeten bekennen aan ‘Henk en Ingrid’ – en daar ligt voor hem een probleem.

Hier zouden links en de vakbeweging in het spel moeten komen. Maar dat niet zij, maar een racistische populist van de sociale onvrede heeft geprofiteerd, zou een dringende aanleiding tot zelfreflectie moeten zijn. Dat wordt op scherp gezet door het feit dat de crisis nota bene van rechts kwam.

Serieuze kritiek

Juist omdat parlementair links al jarenlang elke serieuze kritiek op het kapitalisme vaarwel heeft gezegd en het poldermodel het hoogste principe is geworden, stond links erbij en keek ernaar toen het financiële systeem twee jaar geleden in elkaar donderde. Ook de SP werd daar in de laatste verkiezingen door de kiezer stevig voor afgestraft.

Het is nu van groot belang dat links van zijn failliete koers op het politieke midden leert en herkent wat er in Nederland en daarbuiten op het spel staat. Overal in Europa leggen regeringen de torenhoge kosten van het redden van de banken bij gewone mensen neer. Overal rijst de vraag: waarom zouden wij voor de crisis moeten opdraaien? De kwestie is of dat vraagteken door links en de vakbonden wordt omgesmeed naar een uitroepteken: laat de rijken de crisis betalen!

Afgelopen weken zijn verschillende organisaties, waaronder de Internationale Socialisten, begonnen om dit gestalte te geven. Onder de leus ‘Rekening Retour’ wordt de basis gelegd voor een breed platform dat richting Prinsjesdag en het najaar verzet tegen bezuinigingen bij elkaar kan brengen en uitbouwen, en onder de titel ‘Wij gaan de crisis niet betalen!’ een manifestatie in Den Haag zal organiseren.

Het mag duidelijk zijn: de formatie waar Nederland echt om staat te springen, wordt niet gesmeed in politieke achterkamertjes, maar op straat en in de bedrijven. We roepen iedereen op zich aan te sluiten en actief te worden. Rechts stoppen begint nu.

Lees meer informatie over Rekening Retour hier of stuur een mail aan rekeningretour@gmail.com