Het lef om luidruchtig te veranderen

Veertig jaar geleden werd Dolle Mina opgericht. Deze feministisch-socialistische actiegroep verwierf in de jaren zeventig veel roem met ludieke en hypermediagenieke acties. Haar erfenis leeft voort in bewegingen als Wij Vrouwen Eisen en de Dolle Mollies. Het instituut voor vrouwengeschiedenis Aletta (het voormalige IIAV) is een project begonnen dat als doel heeft Dolle Mina opnieuw onder de aandacht te brengen, onder andere door het uitbrengen van de documentaire Dolle Mina: het lef om luidruchtig te veranderen, met veel oud beeldmateriaal en interviews met vrouwen die indertijd deel uitmaakten van de beweging.
30 maart 2010

Foto’s: (boven) Dolle Mina’s op de Dam met bord, waardoor men zich kan laten fotograferen als Dolle Mina (Koninginnedag 1970) / (onder) Dolle Mina’s bezetten Café Mulder in Amsterdam omdat zij niet aan de bar mogen zitten (1973)

Door Jarno Veenema

Dolle Mina werd aan het einde van 1969 opgericht, nadat in de nasleep van de bezetting van het Maagdenhuis duidelijk werd dat vrouwelijke bezetters minder hoge boetes hadden gekregen dan mannelijke. Na een periode van vergaderen over de juiste organisatie- en actievormen werd Dolle Mina in de laatste week van januari 1970 actief, met een week vol snel opeenvolgende acties.

Zo werd de Nijenrode Business School bezet, die toen alleen mannelijke studenten toeliet. Ook werden openbare mannentoiletten (‘plaskrullen’) met roze linten dichtgebonden om ook voor vrouwen geschikte voorzieningen te eisen. Misschien wel de bekendste actie was de inval op een gynaecologencongres door een groep Dolle Mina’s, die op hun blote buik de leuze ‘baas in eigen buik’ hadden geschreven.

Deze acties leidden tot nagenoeg constante media-aandacht en een explosieve groei. Binnen een maand groeide Dolle Mina uit van een harde kern van enkele tientallen activisten tot een landelijke organisatie met duizenden leden en contacten.

Hoewel de Dolle Mina’s in de eerste plaats worden herinnerd als goedgebekte en goed uitziende feministen (iets dat de Mina’s zelf in de hand werkten door de meest fotogenieke vrouwelijke leden op de voorgrond te zetten), mag worden gezegd dat Dolle Mina voor alles een linkse, antikapitalistische beweging was die zichzelf expliciet omschreef als socialistisch. Het eerste uitgangspunt, zoals besloten op het tweede landelijke congres in 1971, luidt dan ook als volgt: ‘De onderdrukking en discriminatie van de vrouw worden mede in stand gehouden door de klassenstructuur van onze maatschappij.’

Helaas ontstond er over deze ideologie, die feminisme koppelde aan klassenstrijd, al snel verdeeldheid, die leidde tot het verlies van veel aanvankelijk enthousiaste leden. Uiteindelijk versplinterde de groep steeds verder, om rond 1978 uit elkaar te vallen.

Vandaag de dag staan tal van verworvenheden waarvoor Dolle Mina heeft
gestreden opnieuw onder druk. De toegang tot anticonceptie, werk en onderwijs zijn nog steeds punten waarvoor gevochten moet worden. Daarom is juist in deze tijd het Dolle Mina-project van Aletta zeer welkom. Hopelijk kan het bij elkaar gebrachte materiaal een nieuwe generatie activisten inspireren.

Meer informatie over het Dolle Mina-project is te vinden op www.aletta.nu De dvd met de documentaire Dolle Mina: het lef om luidruchtig te veranderen is te bestellen via deze website. Daar vind je ook een trailer van de film.