INGEZONDEN: Aan de rand van een afgrond

Socialisme.nu verwelkomt discussiebijdragen en ander commentaar van onze lezers. In deze bijdrage kijkt Patricia Kaersenhout naar het werk van psycholoog Gordon Allport over racistische vooroordelen en vraagt zich af: waar staat de Nederlandse samenleving als het gaat om het normaliseren van racisme?
17 april 2019

Als zwarte vrouw, activist en moeder van vier kinderen maak ik mij ernstige zorgen over de normalisering van geweld en taalmisbruik tegen zwarte mensen, mensen van kleur en mensen uit de LHBTQI+-gemeenschap.

Ik zie teveel blinde vlekken bij de media en linkse politici en daarom wil ik dit onderzoek uit 1954 tevoorschijn halen, omdat het accurater is dan ooit. In de hoop dat ogen geopend worden, alarmbellen keihard rinkelen en er een veel grotere kritische massa gaat opstaan om zich hiertegen te verzetten.

In zijn boek The Nature of Prejudice gebruikt Gordon W. Allport de metafoor van een ladder om te beschrijven hoe ‘kleine handelingen’, die vaak onopgemerkt blijven, kunnen leiden tot ernstige en ontwrichtende individuele en collectieve gedragingen. Hieronder volgt in oplopende volgorde een omschrijving van de vijf stappen van intolerantie en onrechtvaardigheid: spreken, vermijden, discriminatie, fysieke aanval, uitroeiing.

Lees en oordeel zelf op welke trede van de ladder onze samenleving zich nu bevindt.

1. Taalmisbruik of spraak: dit neemt vaak de vorm aan van praten of grapjes maken over een groep alsof alle leden van die groep één persoonlijkheid zijn met allen hetzelfde uiterlijk en karaktereigenschappen.

2. Vermijden: mensen proberen de groep te vermijden die stereotiep is. Net als spraak lijkt dit in het begin ongevaarlijk. Je hebt het recht om je vrienden te kiezen en het is niet zo erg om geen vriendschappen te hebben binnen een bepaalde groep mensen. Het probleem is echter dat gebrek aan contact en vriendschap met een groep leidt tot onwetendheid over hen. Onwetendheid leidt op zijn beurt tot stereotypering, angst en vooroordelen.

3. Handelingen van discriminatie-vermijding: de ongewenste groep wordt nu weggehouden uit sommige buurten, winkelgebieden, sociale clubs, scholen, kerken, verzamelplaatsen en openbare centra. Wetten worden uitgevaardigd om deze discriminatie te handhaven en het wordt wettelijk mogelijk anderen te discrimineren. Institutioneel racisme legaliseert zo vooroordelen.

3b Subtiele agressie of micro-agressie: dit is een veronderstelling van hiërarchie van macht. Een veronderstelling dat iemand minder kennis heeft vanwege zijn leeftijd, geslacht of ras of andere kenmerken en dat deze mensen op de een of andere manier kunnen worden uitgesloten.

4. Fysieke aanval op mensen en eigendommen: dat kan de uitdrukking zijn van woede of wrok van een menigte. Het kan de vorm aannemen van bendeoorlogen als gevolg van vooroordelen, het beschadigen van gebouwen of plaatsen van aanbidding. Fysiek geweld tegen mensen of eigendommen is gebaseerd op haat, angst, onwetendheid en wraak. (Wanneer institutioneel racisme veel voorkomt in een samenleving, zal een fysieke aanval waarschijnlijk onbestraft blijven en zelfs worden aangemoedigd.)

5. Genocide / uitroeiing: de laatste stap in de ladder van vooroordelen escaleert van moord tot genocide en omvat lynching, massamoord en poging leden van een ongewenste groep te vernietigen.

Patricia Kaersenhout,
Amsterdam

Socialisme.nu verwelkomt reacties, discussiebijdragen en ander commentaar van onze lezers. Plaatsing betekent uiteraard niet noodzakelijk dat we ermee instemmen. Ook reageren? Stuur ons een mailtje op reageren@socialisme.nu