Baudet, Wilders en de Christchurch-terrorist: aanhangers van dezelfde racistische leugen

Op 14 maart 2019 pleegde de extreem-rechtse terrorist Brenton Tarrant een racistische aanslag op twee moskeeën in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch. Hij vermoordde ten minste vijftig mensen en had het expliciet gemunt op moslims. Voor zijn terreurdaad plaatste Tarrant een manifest op het internet, waarin hij schrijft wraak te nemen op de mensen die ‘Europa’ zijn ‘binnengedrongen’.

Tarrant, die Nieuw-Zeeland als Europees grondgebied beschouwt, stelt dat de toestroom van niet-witte ‘indringers’ desastreus is voor Europa. ‘Massa-immigratie’ is volgens hem onderdeel van een plan om de witte Europese bevolking te ‘vervangen’ – een idee dat ook wordt aangehangen door Thierry Baudet en Geert Wilders.

Op de dag van zijn terreuraanslag kondigde Tarrant zijn daad aan op de website 8chan, een broeinest van neonazi’s, etnonationalisten en gelijksoortig gespuis uit de alt-rightbeweging. Hij verwijst in dit bericht zowel naar de live video van de slachting, als naar zijn 74-pagina tellende manifest. In het geschrift zegt Tarrant zich verbonden te voelen met de Britse fascist Oswald Mosley en de extreemrechtse terrorist Anders Behring Breivik. Zijn terreuraanslag blijkt vooral geïnspireerd te zijn door de complottheorie van The Great Replacement, wat tevens de titel is van het haatpamflet. De term ‘Replacement’, in Nederlands vrij vertaald als ‘volksvervanging’ of ‘omvolking’, komt 28 keer voor in Tarrants schrijfsel.

Oude theorie, nieuw jasje

De Franse neofascist Renaud Camus muntte de term ‘le grand remplacement’ (de grote vervanging) en beschreef dit racistische verzinsel in het gelijknamige boek Le Grand Remplacement (2012). Camus’ hersenspinsel is nauwelijks origineel te noemen – ‘omvolking’ is simpelweg een variatie op een decennialang bestaand basisidee, dat terugkeert in de vorm van ‘witte genocide’, ‘Het Plan van Coudenhove-Kalergi’ en het ‘Eurabië’-complot.

De door Tarrant zo serieus genomen great replacement-complottheorie houdt kortweg in dat linkse, liberale en Joodse elites massa-immigratie naar Europa stimuleren om zo de Europese cultuur en maatschappij te vernietigen. Immigranten worden hierbij voorgesteld als verkrachtende, rovende, zich in hoog tempo voortplantende en van westerse welvaartsvoorzieningen profiterende woestelingen.

Deze ‘indringers’ behoren tot een cultuur en een religie (lees: de islam) die per definitie onverenigbaar is met de witte, Europese beschaving en zullen daarom haar ondergang teweegbrengen. Het absolute doemscenario voor aanhangers van deze etnonationalistische fantasie is dat de toestroom en ‘voortplanting’ van massa’s migranten ertoe leiden dat de ‘oorspronkelijke Europese bevolking’ eindigt als een ‘minderheid in eigen land’.

Omvolking

Omvolkingstheoreticus Camus is geen onbekende in Nederland. Hij zocht in januari 2018 contact met Geert Wilders en reisde diezelfde maand nog af naar Nederland. Tijdens een betoging van extreemrechts in Rotterdam ontmoette de Fransman PVV-ideoloog Martin Bosma. Wat de twee te bespreken hadden, is onbekend, maar Bosma ervoer de ontmoeting als indrukwekkend.

Een aantal maanden voor de ontmoeting tussen Camus en Bosma, sprak Thierry Baudet urenlang met de evenknie van Camus, alt-right kopstuk en biologische racist Jared Taylor. Net als Camus is Taylor een aanhanger van ‘The Great Replacement’-complottheorie. De Amerikaan is een fanatiek verspreider van pseudowetenschappelijke rassenleer en gelooft dat het witte ras met uitsterven wordt bedreigd. De tête-à-tête tussen Baudet en deze schedelmeter was volgensde Forum-leider slechts een poging om meer inzicht te verkrijgen in de alt-right beweging.

Het is niet verrassend dat Baudet, Bosma en Wilders zich inlaten met figuren als Camus en Taylor. De complottheorie van omvolking is onlosmakelijk onderdeel van de haatcampagnes van Forum voor Democratie en de Partij voor de Vrijheid. Jarenlang passeren zinsneden als ‘homeopathische verdunning’ van het Nederlandse volk, ‘onze bevolking wordt vervangen’, ‘minderheid in eigen land’ en ‘een demografische catastrofe is in de maak’ de revue in hun racistische politieke discours.

Op een debatavond georganiseerd door De Balie zocht FvD-ideoloog Paul Cliteur met gelijkgestemden zelfs al naar een oplossing om de gevreesde omvolking terug te draaien. Ideeën als het deporteren van moslims werden tijdens de bijeenkomst serieus besproken. Het is daarom onterecht dat historicus Leo Lucassen in de NRC van 15 maart 2019 stelt dat Wilders en Baudet ‘flirten’ met de omvolkingstheorie van Camus en de zijnen. De PVV en FvD zijn het stadium van een flirt met extreemrechtse ideologie lang en breed gepasseerd: er is sprake van een vaste relatie.

Een bont, moslimhatend gezelschap

Die vaste relatie komt onder andere tot uiting in Baudets affiliatie met het International Center for Western Values. Deze club is opgericht door Bat Ye’or, ofwel Gisele Litman, tevens de bedenker van het Eurabië-complot. Wijlen Arabist, GeenStijl-columnist en PVV-er Hans Janssen vervulde eveneens een sleutelrol bij de ICWV. Baudet is niet de enige bekende uit de kringen van Litmans ICWV. ICWV’s ‘comité van vrienden’ bestaat uit een bont gezelschap van onder meer ‘rasrealist’ Joost Niemöller, VVD-prominent Frits Bolkestein, de Amerikaanse oorlogsfetisjist John Bolton, Volkskrantredacteur Chris Rutenfrans en Peder ‘Fjordman’ Jensen, een Noorse haatextremist die maar liefst 111 keer werd geciteerd in het manifest van neonazi-terrorist Anders Breivik.

Volgens Eurabiëtheoreticus Litman is elke moslim in essentie hetzelfde: alle moslims vereenzelvigen zich met de jihad, een begrip dat ze in haar werk inconsistent definieert. Deze jihadistische essentie komt er in wezen op neer dat elke moslim erop uit is om ‘het westen’ omver te werpen en te onderwerpen, ofwel: te islamiseren. Deze plicht om te islamiseren zit volgens Litman in de aard van moslims. Als de islamisering is volbracht, zullen moslims het dystopische Eurabië stichten in een gebied dat van Noord-Afrika tot het Midden-Oosten en continentaal Europa reikt. Hier is de sharia wet en vervallen joodse en christelijke mensen tot tweederangs burger.¹

Wie een verdere blik werpt op het extreemrechtse vriendenclubje van het ICWV, ziet dat Litmans hyperislamofobe brouwsel niet alleen FvD’ers en PVV’ers aantrekt: haar ideeën vinden ook weerklank bij politici van andere partijen (Kees van der Staaij van de SGP, Diederik Boomsma van CDA en Bolkestein van de VVD) en columnisten van grote kranten (Theodor Holman van Het Parool, Chris Rutenfrans van De Volkskrant, Leon de Winter van De Telegraaf). Het is dus geen wonder dat dit racistische complotdenken de afgelopen jaren kon doorsijpelen in de mainstream. Zo trapte Leon de Winter 2019 af met een onvervalst staaltje complotdenken in De Telegraaf, rechtstreeks uit het omvolkingshandboek:

Europa, zo luidt de wens van onze elites, moet een multicultureel en post-nationaal immigratiecontinent worden dat geleid wordt door een bureaucratisch en technocratisch centrum om de volledige Europese eenwording tot stand te brengen en de eigenheid van Europese volken op te heffen.

Elk bericht waarin dergelijke retoriek wordt gespuid is er een te veel. Immers, met het gehamer op xenofobe spookbeelden als ‘islamisering’ en ‘asielplaag’ wordt de weg naar etnische zuivering geplaveid. Het doel van aanhangers van omvolkingstheorieën is om elke moslim als onderdeel van een monolithisch, vijandelijk anti-westers blok af te schilderen. Hiermee wordt een vernietigende vorm van wij-zij denken in de hand gespeeld, waarbij ‘de ander’ – vaak, maar niet uitsluitend moslims – als een kwaadaardige tumor wordt beschouwd, een gezwel dat zo snel mogelijk ‘verwijderd’ dient te worden. Deze doelbewuste dehumanisering van moslims moet linksom of rechtsom tot geweld leiden.

De noodzaak van verzet

In december waarschuwde het Verwey-Jonker Instituut al voor de normalisering van omvolkingstheorieën. Deze worden steeds meer ontdaan ‘van de erfenis van het nationaalsocialisme in de Tweede Wereldoorlog’  en vaker gezien als ‘willekeurig welke andere politieke mening’. Omdat deze opvattingen in toenemende mate doordringen tot publieke, politieke discussies, brengen extreemrechtse ideeën en extreemrechtse organisaties volgens het instituut steeds minder ‘afbreukrisico’s’ met zich mee. Met FvD en PVV sympathiserende fascistische organisaties als Identitair Verzet en de NVU winnen zodoende aan zelfvertrouwen. Dit toenemende zelfvertrouwen heeft zich in de afgelopen maanden meer en meer geuit in acties van georganiseerd geweld en intimidatie.

Daags na de terreuraanslag in Nieuw-Zeeland hebben verscheidene journalisten en academici de inhoudelijke dwarsverbanden tussen het manifest van Tarrant en de politiek van FvD en de PVV blootgelegd. Op Urk en in Christchurch zien we de gevolgen van dergelijke vernietigende islamofobe denkbeelden. Week in, week uit gebruiken racistische politici, columnisten en anderen hun podium om dit gedachtegoed te verspreiden en kweken daarmee een klimaat waarin de drempel om geweld te gebruiken tegen gemarginaliseerde groepen steeds kleiner wordt. Georganiseerd en massaal verzet tegen dit wijdverspreide en diepgewortelde racisme is dus broodnodig. We kennen de ideeën, we weten waar ze toe leiden en moeten dus samen actie ondernemen om de vernietigende invloed en uitwerking van islamofobe, racistische ideeën te bestrijden.

Kom op 23 maart in actie tegen racisme en sluit je om 14:00 uur aan op De Dam in Amsterdam. Zie het Facebook-event.

Noot

1. Reza Zia-Ebrahimi, ‘When the Elders of Zion relocated to Eurabia. Conspiratorial racialization in antisemitism and Islamophobia’, Patterns of Prejudice (2018) 9-10.