Saida Derrazi: ‘Er moet in Nederland gewoon gelijkheid zijn’
Door Maaike Vledder
Kun je iets over jezelf vertellen?
Ik ben moeder van een zoon van 15, wat niet onbelangrijk is, denk ik. Ik ben sinds drie jaar actief bij Comité 21 maart. Daarnaast zit ik ook bij het Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID). Politiek gezien ben ik links, een socialist. Maar ik ben opgegroeid in een liberaal nest, dus ik heb ook wel wat liberale gedachten.
Wat is de geschiedenis van Comité 21 maart?
21 maart is door de VN vastgesteld als internationale dag tegen racisme en discriminatie, naar aanleiding van de massamoord op zwarte burgers in Sharpeville, Zuid-Afrika in 1960. In Nederland is 21 maart belangrijk geworden na de moord op Kerwin Duinmeijer op 26 augustus 1983. Naar aanleiding van deze moord, door een neo-nazi, gingen mensen massaal de straat op. Toen is het initiatief ontstaan om dat elk jaar op 21 maart te doen. Een ander moment was in 1992. Nederland Bekent Kleur heeft toen mensen opgeroepen om de straat op te gaan naar aanleiding van het in brand steken van een moskee. Er gingen toen duizenden mensen de straat op. Hier is uiteindelijk Comité 21 maart uit ontstaan. Maar de acties op 21 maart zijn er dus eigenlijk al sinds 1984, de eerste 21 maart na de moord op Kerwin Duinmeijer.
Wat wij doen is eigenlijk binden en weer verbinden. Binden, want wij zijn de overkoepelende organisatie. En daarnaast moeten ook weer verder verbindingen aangaan met andere organisaties. En dat gaat goed!
Denk je dat het huidige politieke klimaat een rol speelt bij de toename van organisaties die zich aansluiten?
Jazeker! Vorig jaar hadden 80 organisaties zich bij ons aangesloten, en het ziet er naar uit dat het er dit jaar meer worden. Er sluiten zich dit jaar ook grote organisaties aan, zoals Greenpeace. Zij gaan samen met ons actievoeren de 18de, dat is wel uniek. Sommige groepen nemen zelf het initiatief en willen ons bij hun acties betrekken.
Maar ook individuen zijn op zoek naar iets wat ze kunnen doen in deze tijd. Zo kreeg ik een mail van een wat oudere man, die altijd erg actief was geweest. Na de jaren 80 had hij niet meer aan een demonstratie meegedaan, maar hij vond het nu weer hoognodig en wilde zich graag aansluiten bij onze actie. Dan zie je toch dat mensen echt vinden dat er een dreiging is. Helemaal na de winst van Trump, mensen zijn heel bang dat Europa ook die kant op gaat.
Zie je de dreiging ook terug bij het Meldpunt Islamofobie?
Heel erg. Er komen meer meldingen binnen. Dat is te vergelijken met de toename van meldingen die we zien rondom aanslagen, zoals in Parijs of Brussel. Dan neemt het aantal aanslagen tegen moslims altijd enorm toe. We kunnen deze verkiezingen eigenlijk ook zien als een aanslag. De racistische retoriek die gebruikt wordt rond de verkiezingen is een aanslag op de islamitische burgers. Of in ieder geval, op hen die kunnen doorgaan voor moslim, waarvan men denkt dat het moslims zijn. Gesluierde vrouwen en moskeeën hebben er het meeste last van, omdat ze het meest zichtbaar zijn. Het is gewoon eng. Wij zijn allemaal Nederlanders, ook de moslims. Zij zijn hier bovendien vaak geboren en getogen.
Merk je dat het lastig is om dingen te bestempelen als racisme of fascisme?
Ik zie wel een verbetering met een paar jaar geleden. Het was twee jaar geleden al duidelijk dat we deze kant uit gingen. Toen zei ik al dat het gewoon fascisme is wat er nu gaande is, dat het er voor de Tweede Oorlog ook zo aan toe ging. Maar mensen hebben oogkleppen op en willen het niet zien en niet geloven, net als toen. Niet iedereen, denk aan de Februaristaking. Deze staking staat voor mij symbool voor de groep die wel inziet wat er mis is. Maar uiteindelijk weten we allemaal hoe het toen is afgelopen, en die kant willen wij niet op. Het is al erg genoeg dat dit soort angst in 2017 nog moet bestaan. Maar ik merk gelukkig wel dat vergeleken met bijvoorbeeld twee jaar geleden mensen het meer gewoon durven te zeggen.
Wat gaat de belangrijkste boodschap zijn tijdens de demonstratie de 18de?
Wij eisen dat het kabinet dat straks gevormd wordt niet meer op de huidige racistische, discriminerende en polariserende koers door gaat. Dat er weer een volksvertegenwoordiging komt van álle Nederlanders. Er moet in Nederland gewoon gelijkheid zijn, van alle groepen, zoals ook staat in het eerste artikel van de grondwet. Politici leggen nota bene een eed af dat ze daarvoor zullen zorgen, dan moeten ze dat ook doen. Het Comité vertegenwoordigt allemaal mensen die op dit moment last hebben van uitsluiting en wij willen zien dat die gewoon worden ingesloten. Wij streven dus naar een inclusieve samenleving!
Er zijn de afgelopen tijd veel demonstraties geweest rond dit thema, racisme en discriminatie. Bijvoorbeeld de goed bezochte demonstratie van Ieder1 of de Women’s March. Daar is wel wat kritiek op gekomen, dat het te apolitiek en commercieel was. Hoe denk jij daar over?
Ik begrijp hun punt wel, maar ik vind dat je niet een monopolie moet claimen op dit soort demonstraties. Het is een strijd van iedereen. En iedereen strijdt op zijn of haar eigen manier. Het is juist ook belangrijk om veel mensen te betrekken bij de strijd voor gelijkheid en ze dan ook dingen te leren over hoe het beter zou kunnen. Ze hebben toch een hele grote actie op poten gezet vanuit het niks. Ook al snap ik de kritiek, alles wat er op deze manier georganiseerd wordt en waardoor er aandacht komt voor het thema, dat vind ik wel goed, ja.
Duidelijk. En hoe gaat de 18de eruitzien en het vervolg?
Het hangt ook een beetje af van de verkiezingen. Mocht het verkeerd uitpakken, dan verwachten we heel veel mensen. Mocht het goed uitpakken, dan verwachten we eigenlijk alsnog heel veel mensen, want dan moeten we eisen gaan stellen!
Op 22 maart hebben we met alle groepen die zich hebben aangesloten een vergadering over de visie en de toekomstplannen. Helemaal omdat er nu grote andere groepen zich hebben aangesloten, zoals Oxfam en Greenpeace. Het is belangrijk om er eens goed voor te gaan zitten en plannen te maken samen. Dus dat is ook een hele belangrijke datum.
Demonstratie en manifestatie ‘Sta op tegen Racisme en Discriminatie’ • Beursplein, Amsterdam • Aanvang: 13.00