Women’s March: ‘Als je geen actie voert verandert er niets’

De tweede Women’s March in Amsterdam trok zaterdag 11 maart naar schatting 15.000-20.000 mensen. Een kleurrijke, diverse stoet, veelal jonge mensen trok door het centrum van Amsterdam met een duidelijke boodschap: anti-feministische, racistische politiek zal niet winnen.
13 maart 2017

Door Catherine Black

De eerste Women’s March in het weekend van Trumps inauguratie afgelopen januari was de grootste actiedag in de Amerikaanse geschiedenis. Wereldwijd waren er op die dag meer dan 600 Women’s Marches, waarmee het de grootste wereldwijd gecoördineerde demonstraties waren sinds de protesten tegen de inval in Irak in 2003.

In Amsterdam trok de eerste mars zo’n 3000 mensen naar het Museumplein. Afgelopen weekend, in de week van Internationale Vrouwendag en aan de vooravond van de Nederlandse verkiezingen, gingen mensen opnieuw de straat op om hun stem te laten horen voor feminisme, tegen racisme en discriminatie. Uit de 9000 aanmeldingen op Facebook voorafgaand aan het protest was al duidelijk dat het de eerste mars in aantallen zou overtreffen. AT5 rapporteerde zelfs 20.000 aanwezige demonstranten, waarmee het de grootste demonstraties was in Nederland van afgelopen jaren.

Veel protestborden verwezen naar de basale eis van gelijke rechten voor vrouwen. ‘Girls just want to have Fundamental rights’, ‘Our rights are not up for grabs’, ‘Women’s Rights are Human Rights’. Maar ook namen mensen stellig tegen racisme en islamofobie, en voor homo-, transgender- en vluchtelingenrechten: ‘Geen mens is illegaal, en abortus zou het ook niet moeten zijn’, ‘Make Racism Wrong again’.

Rondom de eerste editie van de Women’s Marches is discussie geweest over of witte (cis-) vrouwen de organisatie, en protesten zelf, te veel overheersten en onvoldoende ruimte lieten voor de stemmen van zwarte, moslim- en transgendervrouwen. Anousha Nzume, die als presentator optrad, sprak vanaf het podium uit dat zij om deze reden aanvankelijk twijfelde of ze die taak op zich zou nemen (en blij was een brede, diverse groep actievoerders te zien).

Een aantal organisaties en actiegroepen hadden het initiatief genomen om een ‘Inclusief Feminisme’-blok te vormen binnen de mars. Dit waren onder meer de Internationale Socialisten, The Feminist Club Amsterdam, Refugees Welcome Amsterdam en Mothers Against Racism, samen met mensen van allerlei afkomsten, genderidentiteiten en religie. Zo wilden wij het protest verbinden met antiracisme en symbool laten staan voor een inclusieve politiek.

De organisatoren van de Women’s March benadrukten in de aanloop naar het protest en op de dag zelf dat de mars een algemeen positief geluid tegen haat moest afgeven. Zij voerden een expliciet beleid tegen het noemen van Trump en Wilders. Maar Vreer Verkerke, transgender genderqueer-activist, gaf een speech met een heldere boodschap: ‘In opzet is deze demo een allemansvriend, nauwelijks kritisch. Met alleen LHBT-vriendelijkheid onderscheid je niet als progressief. Ik loop mee voor een queer, links en kritisch geluid… Laat je niet inpakken! Verkiezingstijd is heel klein moment in je hele politieke leven. Ga stemmen, stem links, dat is de enige optie. En daarnaast: kom op de straat, verzet je op andere manieren. Iets sufs als Nederlandse cultuur of identiteit is niet wat belangrijk is. Racisme is belangrijk. Klimaat is belangrijk. Economische rechtvaardigheid, dat is waar het om draait. Ik roep op tot verzet en solidariteit.’

Ondanks de grote aantallen deelnemers is het opvallend dat verslaggeving over de demonstratie in de mainstreammedia zich beperkt heeft tot korte meldingen. Analyses van de Nederlandse verkiezingen focussen op de verdere ruk naar rechts en de vraag of VVD of PVV de grootste partij zal worden. Buitenlandse media beschrijven hoe het als ‘progressief’ bekend staande Nederland veranderd is nu Wilders (de op een na) grootste partij is in de peilingen.

Maar de Women’s March van afgelopen weekend laat zien dat dat maar een kant van het verhaal is over de stemming in Nederland. Het aantal jonge deelnemers aan de protesten was opvallend, van wie velen zeiden dat het de eerste keer was dat ze in een demonstratie meeliepen.

Vier vrienden, Jewel, Jaroby , Weia en Yoshua waren uit Rotterdam afgereisd om deel te nemen aan de demonstratie ‘Het is heel belangrijk om je stem te laten horen,’ vinden zij alle vier. Jaroby was al geïnteresseerd geraakt in protest door de Black Lives Matter beweging. Allemaal mogen ze nog niet stemmen, maar over Wilders opkomst zegt Yoshua: ‘Het is heel verdrietig dat het deze kant op gaat. Dat zoveel mensen in Nederland over een kam geschoren worden. Islamofobie is echt een groot probleem.’

Vriendinnen Alina, Josephine en Sophie (16 jaar) zijn vanuit hun woonplaats in Duitsland uren naar Amsterdam komen rijden voor de demonstratie. Ze wilden heel graag deelnemen aan een Women’s March en de Amsterdamse was voor hen de dichtstbijzijnde. ‘Een jaar geleden waren wij helemaal niet in politiek geïnteresseerd, maar nu vinden we het heel belangrijk.’ Ze hebben een bord bij zich dat oproept tot het beschermen van de rechten van transgender-kinderen: een reactie op Trumps afschaffing van het recht van om de openbare toilet te gebruiken die past bij je genderidentiteit. ‘Niemand zou zich moeten hoeven schamen voor wie hij of zij is.’ Gevraagd waarom ze naar de demonstratie zijn gekomen, zeggen ze: ‘Alles! Trump, het reisverbod voor moslimlanden, voor het homohuwelijk en tegen racisme, seksisme, islamofobie.’

Wat vinden deze jongeren van het idee dat actie voeren geen zin heeft? ‘Onwetendheid. Als je geen actie voert verandert er niets’, vinden de vriendinnen. Yoshua uit Rotterdam: ‘Een enkele stem wordt misschien niet gehoord, maar wel als we samenkomen.’

Kom ook in actie! Aanstaande zaterdag 18 maart wordt er gedemonstreerd in Amsterdam: ‘Sta Op Tegen Racisme en Discriminatie!’ om 13.00 op het Beursplein.

Zie hier voor meer foto’s van de Women’s March.