SP-congres: partijtop duldt geen kritiek

In januari heeft de Socialistische Partij in Tilburg haar partijcongres gehouden. De tegenvallende peilingen hadden de basis kunnen zijn voor een kritische, maar constructieve discussie over de politieke koers. Maar het liep uit op een mooiweershow zonder ruimte voor debat.

De SP staat er niet goed voor in de peilingen en weet niet te profiteren van de electorale afstraffing die de PvdA te wachten staat. Steeds meer leden stellen vragen bij de koers van de partij. Het is duidelijk dat de partij geen effectief antwoord heeft op de belangrijkste politieke vraag van het moment, namelijk: hoe stoppen we de opmars van de PVV?

De SP benadrukt terecht dat de PVV altijd voor sociale afbraak heeft gestemd, maar de retoriek van de SP over vluchtelingen en migranten komt soms akelig dicht in de buurt van die van rechts.

Onder SP-leden groeit de zorg over dit soort punten. Maar de partij heeft keer op keer laten zien dat er geen ruimte is om hierover te discussiëren. Afgevaardigden op het congres mochten stemmen over wijzigingsvoorstellen voor het partijprogramma en over de kandidatenlijst.

Indieners van voorstellen en tegenkandidaten kregen dertig seconden voor toelichting. Terwijl de helft van het dagprogramma was gevuld met muziekoptredens en prijsuitreikingen, was er dus geen ruimte voor discussie.

Symptomatisch

Dat de meningsverschillen daarom via een een discussie over de kandidatenlijst naar voren kwamen is symptomatisch. Leo de Kleijn had zich verkiesbaar gesteld als meer activistische en antiracistische kandidaat. De partijtop hakte genadeloos op hem in: De Kleijn zou een plek opeisen en een ‘eigen agenda’ hebben.

Deze bureaucratische houding van de SP-top maakt opnieuw duidelijk dat zij geen tegenspraak duldt en zich volledig heeft ingegraven in een desastreuze politieke koers. Wie de problemen benoemt, is verdacht en krijgt van loyalisten te horen dat hij maar moet opstappen.

Voor veel linkse SP’ers was het congres een pijnlijke en ontnuchterende ervaring en veel van hen zullen zich nu beraden op hun lidmaatschap. Dat is begrijpelijk, maar gedemoraliseerd afhaken is geen oplossing voor de problemen waar links voor staat – een georganiseerd links alternatief voor de SP is namelijk niet voorhanden.

Wij roepen kritische SP’ers daarom op om lid te blijven van de SP en werk te maken van het opbouwen van een georganiseerde oppositie binnen de partij, met een eigen politieke visie tegenover die van het partijbestuur. Zo’n visie moet vertrekken vanuit een kritiek op de strategie van de partij om zich aan te passen aan het politieke midden en zich zo acceptabel te maken om mee te regeren.

Dit kan een noodzakelijke basis vormen voor echte linkse vernieuwing op de langere termijn. Wat we nodig hebben is een links met lef dat antiracisme en feminisme verbindt met een links programma en een oriëntatie op strijd.