Fel protest tegen haatpolitiek
Door Anne Fleur Dekker
Vrijdagavond, 19.00 uur. Een brede coalitie van groeperingen en individuen verzamelt zich op de Dam. Omringd door politiebusjes loop het plein al snel vol met een bont gezelschap. De actie wordt ondersteund door groeperingen vanuit verschillende richtingen: milieu, antiracisme, feminisme. Maar ook de verschillende individuen op de Dam maken duidelijk dat mensen van veel verschillende achtergronden boos zijn om de verkiezing van Donald Trump als de nieuwe president, en de opkomst van Geert Wilders met zijn PVV in Nederland. Er zijn spandoeken met leuzen als: ‘Zeg nee tegen de PVV’, ‘Women’s rights are human rights’, ‘Vluchtelingen welkom’ en ‘Make the climate great again’.
Er hangt een verwachtingsvolle sfeer op de Dam. Voor wie wil, zijn er versnaperingen waarvan de opbrengst gaat naar een project voor hulp aan vluchtelingen in de Balkan. Als het korte, eerste programma begint wordt de toon van de demonstratie direct gezet. Khalid Jone, een vluchteling betrokken bij ‘Wij zijn hier’ spreekt geëmotioneerd over zijn zorgen over de toekomst van zijn dochter.
Jan Willem Bakker van Revolutionaire Eenheid zegt: ‘Ik wil dit moment meteen gebruiken voor een reality check: we worden namelijk elke dag bang gemaakt voor de islam en vluchtelingen, maar laten we eens kijken naar wie echt het gevaar vormt in dit land. Er heeft in de afgelopen 12 jaar slechts één aanval uit jihadistische hoek plaatsgevonden, terwijl er honderden aanvallen uit extreem-rechtse hoek plaatsvonden.’ Het protest laat duidelijk zien dat een grote groep mensen zich niet gek laat maken door negatieve berichten in de media en beschuldigingen naar onderdrukte groepen in de samenleving.
De mars loopt van de Dam naar het Museumplein, onder het Rijksmuseum door waar de leuzen als ‘My body, my choice’, en ‘Wij willen geen racisten hier’ mooi galmen onder het gebouw. Er wordt daar dan ook door de deelnemers even stilgestaan om uit volle borst mee te schreeuwen. Opmerkelijk is dat er, naast veel ‘oudgedienden’, ook veel mensen die avond voor het eerst een demonstratie bezoeken.
‘Ik zou niet zo snel demonstreren, maar ik heb het gevoel dat dit (de inauguratie van Trump) zó erg is dat ik wel iets moét doen’, vertelt één van de deelnemers, een jonge vrouw van begin 20. Er zijn ook veel vrijwilligers aanwezig die werken met vluchtelingen. ‘Ik ben bang dat als de PVV aan de macht komt, de situatie voor vluchtelingen in Nederland nog slechter wordt. Daarom voel ik me moreel verplicht om vanavond mee te lopen’, zegt één van hen.
Op het Museumplein aangekomen, begint op het podium het tweede deel van het programma. De politie heeft een stuk van het plein afgesloten en bewaakt. Ter afwisseling van de sprekers is ook de act van Het Nieuwe Normaal die een komische muzikale parodie speelt op ‘Oerend hard’ met verwijzingen naar Trump en vooral Wilders en de PVV.
Catherine Black van de Internationale Socialisten zegt tijdens haar toespraak: ‘De gevestigde politiek is medeplichtig aan de overwinning van Trump en de opkomst van Wilders, zowel de democratische partij de VS als de politiek hier. Zij hebben de voedingsbodem van groeiende inkomensongelijkheid, inkomensonzekerheid en afbraak van zorg en onderwijs gecreëerd waarop Trump en Wilders voet aan de grond krijgen. In Nederland hebben zij in plaats van zijn racisme aan de kaak te stellen, meegebogen of gezwegen. Teleurstellend genoeg geldt dit ook voor linkse partijen.’
Tijdens en na de actie is er veel aandacht van verschillende media. Waar TPO en de Telegraaf het protest framen als ‘extreem-links’, spreken andere media positief over een strijdbaar, maar vriendelijk protest.
Internationaal
De organisatie van de demonstratie begon in Nederland direct na de verkiezingen in Amerika, maar ook activisten in Amerika zelf en de rest van Europa sloegen de handen ineen om een demonstratie in hun eigen stad te organiseren. Zo zijn er, tegelijk met het Amsterdamse protestacties in Dublin, Berlijn en Brussel. De meeste Europese steden volgen de dag erop met hun eigen acties of een ‘Women’s March’, die ook plaatsvinden door de Verenigde Staten met in totaal miljoenen bezoekers. Amsterdams eigen Women’s March zaterdag had een grote opkomst van zeker 3000 bezoekers.
Het is duidelijk dat de opkomst van Trump en Wilders het gevolg is van een toenemende polarisatie in de samenleving. Mensen zijn terecht bang voor de toekomst: ze raken bijvoorbeeld hun baan kwijt, kunnen hun studiekosten niet meer opbrengen en kunnen geen betaalbare (huur)woningen vinden. Rechts-populistische politici als Trump en Wilders, maar bijvoorbeeld ook Le Pen in Frankrijk, misbruiken deze angst om aan de macht te komen.
Ze gebruiken een makkelijk trucje: de schuld geven aan kwetsbare groepen en daarmee discriminatie en racisme uitlokken. De goede opkomst van veel verschillende groepen en achtergronden tijdens het protest in Amsterdam laat zien dat veel mensen zich druk maken over de haattactiek van extreem-rechtse politici. Aan links is het nu de taak om de handen ineen te slaan, een sterk front te vormen en een tegengeluid te laten horen, ook na dit succesvolle protest.
Video: Sfeerimpressie Stop de haat! Samen tegen Wilders en Trump! door MeerdanHiphop