Freiburg: Hoe Die Linke de verkiezingscampagne van de AfD verpestte

Het extreem-rechtse Alternative für Deutschland (AfD) aarzelde geen moment om de aanslag in Berlijn aan te grijpen voor politiek gewin. Toch is ook in Duitsland de opmars van de racisten niet onstuitbaar. Socialisten uit Freiburg laten zien hoe links zichzelf kan opbouwen door de confrontatie te zoeken met extreem-rechts.
21 december 2016

Door Daniel Anton en Dirk Spöri

De AfD was een van de bepalende onderwerpen in de verkiezingscampagne. Sinds eind 2015 werd ook in Baden-Württemberg verwacht dat de AfD de kiesdrempel voor het deelstaatparlement van 5 procent zou halen. Uiteindelijk gaven meer dan 800.000 mensen hun stem aan deze partij, dat is 15,1 procent.

Als Linke in Freiburg hadden we ondanks onze woede over het resultaat van de AfD in de deelstaat toch wat te vieren: niet alleen dat de AfD hier haar op een na slechtste resultaat haalde, maar ook dat hier 9,500 mensen, oftewel 8,4 procent, op Die Linke hadden gestemd. Onze politiek kwam vooral ook bij jonge mensen goed aan: 58 procent van onze kiezers zijn onder de 35. De jeugdafdeling Linksjugend kon haar ledental in Freiburg verdubbelen en ook de meeste nieuwe leden van Die Linke zijn jong.

Voor ons is dit succes niet alleen door onze standpunten te verklaren, maar ook door onze verkiezingscampagne, waarin jonge mensen op straat actief konden worden voor sociale gerechtigheid en tegen racisme.

Directe confrontatie

Veel activisten in Freiburg wilden een directe confrontatie met de AfD. Het gaat om een partij wiens leden in Baden-Württemberg Pegida-demonstraties aanmelden en protesten organiseren tegen het recht op abortus en het homohuwelijk. Na een landelijke demonstratie van de vakbondsfederatie DGB tegen extreem-rechts richtten daarom leden van Die Linke en de studentenorganisatie van Die Linke, SDS, een actiegroep op die wekelijks bijeenkwam. Die werd een aanspreekpunt voor mensen die tijdens de verkiezingscampagne tegen de AfD actief wilden worden zonder direct lid van Die Linke te moeten zijn. De actiegroep besloot om bij elk openbaar optreden van de AfD te protesteren en te blokkeren.

De eerste actie was aan de universiteit: We hebben posters opgehangen voor de actievergaderingen en Die Linke. We deelden ook flyers uit op demonstraties en op een bijeenkomst van Die Linke over de naziterreurgroep NSU. Geïnteresseerden konden zich op lijsten aanmelden voor de acties. Tientallen mensen meldden zich aan om mee te helpen. Zo hadden we het fundament al gelegd voor het begin van de verkiezingscampagne.

Bij de eerste vergadering besloten we twee dingen meteen te doen: posters in ‘AfD-layout’ ontwerpen en met flyers tegenargumenten te geven tegen rechtse propaganda en daarmee bij alle openbare optredens van de AfD aanwezig te zijn. Dat laatste was problematisch: we hadden niet het doel om bijeenkomsten te voorkomen. De AfD is – tenminste voorlopig – nog geen nazipartij. Maar ze legt de voedingsbodem voor geweld tegen vluchtelingen en andere minderheden.

Samen met de Pegida-demonstraties probeert extreem-rechts de straat en de openbare ruimte in het algemeen in te nemen en daardoor zelfvertrouwen bij zijn aanhangers te wekken. Daarom is het voor ons belangrijk om de AfD niet ongestoord te laten spreken. Wij willen haar aanhangers laten voelen dat ze in de minderheid zijn en dat niet alleen een paar linkse rakkers, maar ook mensen uit alle hoeken van de samenleving de AfD en haar propaganda gevaarlijk vinden.

De ‘federale centrale voor racismebestrijding’

Midden februari had de AfD voor het eerst een infostand in de binnenstad. Binnen een mum van tijd waren de eerste activisten van onze groep aanwezig. Met een spandoek, rood-wit afzetlint en flyers protesteerden wij als “federale centrale voor racismebestrijding”. Met het afzetlint probeerden wij de AfD-infostand in te kapselen. De politie verbood dat echter binnen de kortste keren.

De reacties waren positief: onze activisten kregen pretzels en appels cadeau, de AfD pakte gefrustreerd haar biezen. Bij de volgende infostand was er meer politie aanwezig. De agenten probeerden ons te intimideren. Omdat er ook meer antiracisten waren, nu ook uit Antifa-groepen, hadden we genoeg zelfvertrouwen om zo lang te blijven totdat de AfD opnieuw gefrustreerd afdroop. Hun partij zag sindsdien af van infostands in de binnenstad.

Toen de AfD haar enige verkiezingsbijeenkomst aankondigde in Freiburg met Jörg Meuthen, de lijsttrekker voor Baden-Württemberg, richtten wij een verbond voor een tegenmanifestatie op. De manifestatie meldden wij aan op een plein in de buurt van de bijeenkomst, samen met een demonstratie die direct bij de ingang langs zou komen. Na een antiracistische manifestatie van de vakbondsfederatie DGB zegde de AfD haar bijeenkomst kort tevoren af.

Actieplatform voor de mensen

Ook in de gemeenten rond Freiburg waren er talrijke acties. De Linksjugend stelde zich tot taak on bij elke AfD-bijeenkomst pamfletten uit te delen en met een spandoek te staan. Toen de landelijke AfD-voorzitter Frauke Petry in Breisach in de buurt van Freiburg wilde optreden, werd ook daar een platform tegen opgericht. Met de succesvolle acties in Freiburg als ruggensteun demonstreerden 1500 mensen tegen Petry – in een stad met slechts 10.000 inwoners.

Naast het directe succes – de AfD werd met haar racisme geconfronteerd en kon amper optreden in het openbaar – boden deze acties de mogelijkheid, tijdens de verkiezingscampagne actief te worden, zonder direct reclame voor een bepaalde partij te maken. De actiegroep en de demonstraties waren ook een uitweg uit de machteloosheid, die velen voelden vanwege de hoge percentages voor de AfD in de peilingen en de racistische hetze. Die Linke kon ervan profiteren dat ze als duidelijke tegenstander van racisme wordt gezien en als partij die ook buiten de verkiezingen actief is.

De antiracistische campagne van Die Linke in Freiburg betekende niet dat we andere onderwerpen lieten vallen. In december en januari deden we mee aan vier demonstraties tegen de oorlog in Syrië, van één waren we medeorganisator. Leden van Die Linke en de verwante gemeenteraadsfractie Linke Liste hebben al twee jaar terug een platform voor gratis openbaar vervoer voor uitkeringsgerechtigden opgericht. Dit platform voerde de druk met bijeenkomsten en ludieke acties zo lang op, totdat het stadsbestuur begin mei eindelijk overstag ging en de OV-kaart invoerde – tegen de wil van de meerderheid in de stadsraad in (Groenen en Christen-democraten).

Het zijn deze kleine en grote overwinningen die één ding duidelijk maken: Die Linke kan alleen succesvol zijn als ze niet alleen als kiesvereniging optreedt, maar ook een echt handvat biedt voor mensen om actief te worden voor hun eigen belangen. Dat bleek ook uit een recente peiling: 65 procent van onze kiezers gaven aan dat ze vanwege sociale gerechtigheid op ons hebben gestemd. Het was verreweg het belangrijkste onderwerp, vooral ook bij jonge mensen in de steden. Per slot van rekening bepalen exorbitante huren, tijdelijke contracten en uitzendbaantjes het leven van veel jonge mensen in Duitsland.

Socialisme

Deze verkiezing heeft ook bewezen dat Die Linke jong en oud duidelijk moet maken dat iedereen bij ons theorie en praktijk kunnen meebepalen. Ieder van ons kan bij stakingen, bij antiracistische acties, op de werkvloer en op straat voor verbeteringen knokken van het dagelijks leven.
De tegenwind van rechts en de van racisme doordrenkte debatten over vluchtelin

gen leggen bloot hoe belangrijk ideologische vraagstukken zijn. Die Linke is niet alleen nodig voor praktische acties, maar moet ook antwoorden geven op de vraag in wat voor maatschappij we eigenlijk willen leven. Ze moet dus duidelijk kleur bekennen en offensief pleiten voor open grenzen voor iedereen, voor een radicale herverdeling van de rijkdom en tegen alle militaire missies van de Bundeswehr.

We moeten niet bang zijn om het over socialisme te hebben en ons voor de omverwerping van het kapitalisme in te zetten. Als we radicaal, geloofwaardig en strijdbaar optreden, kunnen we alleen maar winnen.

Dit is een vertaling van Marx21.