Er is geen ‘kleiner kwaad’ in de Amerikaanse verkiezingen
Door Alex Callinicos
Het is een oud liedje dat de Republikeinse kandidaat een scherpe draai naar ongekend en uiterst rechts beleid vertegenwoordigt. Ik herinner me hoe deze kaart werd gespeeld om een stem op de Democraten te rechtvaardigen tegenover Barry Goldwater in 1964, tegen Ronald Reagan in 1980 en George W. Bush in 2000.
Er is natuurlijk een voor de hand liggende tegenwerping – namelijk dat Donald Trump echt een draai naar bijzonder rechts beleid vertegenwoordigt. Als je cynisch wilt zijn, zou je kunnen zeggen dat Trump een geschenk uit de hemel is voor centrum-links. Wat echter wel klopt is dat het succes van Trump de gestage verschuiving van het Amerikaanse politieke landschap naar rechts sinds de jaren 60 nog eens extra onderstreept.
Maar dat is nog geen reden om Clinton te stemmen. Zij is een zelfstandige politicus en we zouden haar daarom niet op een hoop moeten gooien met haar man Bill. Maar ze speelde een belangrijke rol in zijn presidentschap tussen 1993 en 2001.
Agressief
Bill Clinton speelde een cruciale rol in de verschuiving naar rechts door de Democraten ervan te overtuigen de ‘Reagan-revolutie’ te accepteren. Dit betekende neoliberalisme in het binnenland en een agressievere uitoefening van Amerikaanse macht in het buitenland. Zijn regering promootte vrijemarktbeleid over de hele wereld, sloopte sociale voorzieningen en maakte militaire dwang een instrument van diplomatie.
Als minister van Buitenlandse Zaken tussen 2008 en 2013 zette Hillary Clinton deze benadering voort. Ze was bereidwilliger dan Obama om tot militair ingrijpen over te gaan. En de Clintons zorgden ervoor dat ze deelden in de winsten die hun beleid opleverde. Een recent artikel in de Financial Times zei: ‘Nadat ze in zelfverklaarde armoede het Witte Huis verlieten in 2001, hebben meneer en mevrouw Clinton bijna een kwart miljard dollar verdiend, grotendeels door lezingen te geven, boeken te publiceren en zich als consultant aan te bieden.’
Hillary Clinton is dus een perfect symbool van het establishment waartegen zowel Trump als Bernie Sanders hun electorale revoltes richtten. Natuurlijk is Trump zelf, als miljardair en vastgoedontwikkelaar, evengoed onderdeel van dat establishment. Hij beweert een donatie aan de Clinton Foundation te hebben gedaan om de Clintons te dwingen naar zijn laatste huwelijk te komen – een transactie die de morele eigenschappen van de betrokkenen aardig samenvat.
Demagogie
Maar Trumps imago van buitenstaander is niet alleen maar demagogie. Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben de VS het wereldwijde kapitalisme gedomineerd door een open wereldeconomie te bouwen via een netwerk van bondgenootschappen en Amerikaanse militaire macht. Trump heeft onder sommige armere mensen steun gewonnen – hij heeft een voorsprong van 39 punten onder witte mannen zonder hogere opleiding – door dit liberale wereldrijk in twijfel te trekken.
Zo pleit hij voor protectionistisch economisch beleid. Onlangs zei hij dat hij de Baltische staten alleen tegen een Russische aanval zou verdedigen als zij hun financiële ‘verplichtingen’ aan de NAVO voldoen. Deze opmerking leidde ertoe dat The Economist, compleet geschokt, sputterde dat Trump ‘de sterkste militaire alliantie die de wereld ooit heeft gezien, nerveus maakt’.
Hillary Clinton is daarentegen altijd een trouwe dienaar geweest van dat rijk. Dat maakt haar de kandidaat van het establishment in deze verkiezingen. Om die reden houden veel vooraanstaande Republikeinen zich stil, of scharen zich achter haar. Dit verandert niets aan het feit dat Trump een weerzinwekkende racist en seksist is.
Maar hij is ook een opportunist die, als hij aan de macht komt, zich snel zal aanpassen aan de belangen van het Amerikaanse imperialisme. Zijn opschepperige beloften bieden geen oplossing voor de problemen van de Amerikaanse maatschappij.
Wie deze verkiezingen ook wint, de bron van verbittering en desillusie onder gewone Amerikanen zal verder groeien. Clinton en Trump vertegenwoordigen een machtsstructuur die steeds meer op gespannen voet staat met grote delen van de Amerikaanse bevolking. Clinton is geen ‘kleiner kwaad’ dan Trump. Ze hebben elkaar nodig om hun kandidatuur te rechtvaardigen.
Dit is een vertaling van Socialist Worker.