Actievoerders blokkeren steenkoolcentrales

Op vrijdag 24 juni werd op vier plaatsen in Nederland directe acties uitgevoerd tegen kolencentrales. Geinspireerd door het succesvolle Ende Gelände eerder dit jaar, vroegen de acties aandacht voor de historische uitspraak in de Urgenda-zaak om de Nederlandse CO2-uitstoot terug te brengen met 25 procent voor 2020.
1 juli 2016

Door Selena Jans

De actievoerders hebben onder de naam Wij Stoppen Steenkool de centrales geblokkeerd in Rotterdam, Geertruidenberg en Eemshaven, en de kolenoverslag in Amsterdam. Ze stellen dat het sluiten van alle kolencentrales net genoeg zou zijn om het doel van de gerechtelijke uitspraak te halen. De Nederlandse staat moet niet alleen het stoken van steenkool stoppen in Nederland, maar ook verantwoordelijkheid nemen voor haar medeplichtigheid aan klimaatverandering door haar kolenhavens te sluiten.

Verder stelden de actievoerders dat demonstreren niet langer verandering zou brengen, maar dat directe actie nodig is. De Amsterdamse actie bleek zeer succesvol: voor het eerst lag de kolenoverslag in Amsterdam een dag lang stil door directe actie, een historisch moment in Nederland. De activisten deden ter plekke verslag via twitter met de hashtag #kolenuit en #klimaatzaak. In de loop van de middag stonden de hashtags op de tweede plek, na de #brexit.

Blokkades

In Amsterdam waren de meeste actievoerders op de been. Met zijn veertigen besloten ze om de op een na grootste kolenhaven van Europa te blokkeren door een laadkraan te bezetten. Ze hingen banners op met de tekst ‘Stop coal’ en ‘System change, not climate change’ en hielden een feestje ter ere van de eerste verjaardag van de Urgenda-uitspraak. Bij het horen van de acties via de media besloten drie mensen zich aan te sluiten bij het infopunt.

Bij de ingang van de OBA Bulkterminal werd een actie-infopunt opgezet om pers en politie te woord te staan. Ook hadden ze flyers die de noodzaak en vreedzaamheid van de actie uitlegden en voor werknemers om te verklaren dat de actie was gericht tegen het bedrijf, de directie en de regering; en dat de laatste de verantwoordelijkheid heeft om te voorzien in groene banen voor voormalige kolenarbeiders na sluiting van de kolencentrales.

Ze slaagden erin om de operaties binnen de gehele haven stil te leggen, waaronder de transportband die kolen direct naar de Hemwegcentrale van Nuon brengt. Voor de veiligheid van de activisten en werknemers stond ook de tweede laadkraan stil en was het onmogelijk voor twee grote kolenschepen (foto en video van twitter) die binnen kwamen om uitgeladen te worden. Een van de schepen was vermoedelijk afkomstig uit Rusland.

Uiteindelijk werden 19 activisten gearresteerd, maar later op de avond zonder aanklacht vrijgelaten.

In Geertruidenberg blokkeerden een groep van tien activisten de ingang van de Amercentrale met een spandoek, zodat vrachtverkeer naar en van de centrale stil lag (foto twitter). Later werd een activist opgepakt, en verwijderde de politie de anderen van het terrein. Ze vervolgden hun demonstratie buiten de centrale. De gearresteerde activist kwam vrij zonder aanklacht.

In de Eemshaven betraden een vijftiental activisten het terrein van de kolencentrale van RWE en stonden langs het water met een 10 meter lang spandoek dat zei: ‘If you don’t shut it down, we will’. Het kreeg veel aandacht van de lokale media waar de kwestie van aardgaswinning ten koste van het milieu al langer speelt.

In Rotterdam slaagden de activisten er niet in om het terrein op te komen, maar ze stonden wel buiten de hekken van Uniper (voorheen EON) kolencentrale met het spandoek ‘System change, not climate change’.

Systeemverandering

Een jaar sinds de uitspraak in de klimaatzaak aangespannen door Urgenda heeft de regering niets gedaan om emissies te verminderen. Sterker nog, de uitstoot is met 5 procent toegenomen, en zijn er dit jaar nieuwe grotere kolencentrales geopend die voor meer emissie zorgen.

Op 28 juni publiceerde Greenpeace een onderzoek uitgevoerd door Spring waaruit blijkt dat sluiting van de kolencentrales het gemiddelde Nederlandse huishouden slechts 14 euro per jaar zou kosten. Dit komt doordat groene energie in opkomst is en daardoor de energieopwekking uit fossiele brandstoffen tweederde aan waarde heeft verloren.

De situatie is zelfs zo erg dat de eigenaar van de nieuwe RWE kolencentrales hulp heeft gevraagd aan de Duitse regering om een ‘horrorscenario’ in de sector te voorkomen. Ondanks dat de kolencentrales op volle capaciteit draaien, produceren zij overcapaciteit en worden ze gesubsidieerd om open te blijven. Dit laat zien dat overgang op duurzame energie een politieke keuze is, tegengewerkt door de fossiele energielobby.

Parijs

In december heeft Nederland een striktere inperking van uitstoot afgesproken, door de norm van 1,5 graad aan te houden, wat zelfs strengere maatregelen tegen fossiele brandstoffen vereist. Door de kolenuitstoot te verhogen en de fossiele brandstoffenindustrie te bevoordelen toont de Nederlandse overheid geen intentie te hebben om klimaatbeleid in te voeren dat opwarming tegengaat. Ook zijn er experts in het nieuws gekomen die stellen dat het huidige beleid nooit de gestelde klimaateisen zal halen, tenzij de regering het beleid radicaal verandert.

Intussen hebben de activisten van Wij Stoppen Steenkool beloofd om door te gaan met hun acties.

Zie Wij Stoppen Steenkool op Twitter en Groenfront op Facebook.