Nuit Debout: antwoord op gefaald politiek systeem

Sinds eind maart 2016 is Frankrijk het toneel geworden van een inspirerende protestbeweging. De zogenaamde Nuit Debout, ofwel ‘Sta ’s nachts op’ bezet al enkele weken tientallen pleinen van grote Franse steden.
10 mei 2016

Door Nick Kröger

Het begon op 31 maart in Parijs. Een miljoen mensen gingen die dag de straat op om te demonstreren tegen een hervorming in de arbeidswetten. Een klein groepje activisten wist na afloop van een protest tegen de nieuwe arbeidswet veel mensen ervan te overtuigen te blijven. Deze demonstratie ging door tot diep in de nacht. De dagen erna bleven mensen samenkomen op pleinen in diverse steden. Studente Aicha zei: ‘Ze willen ons langer laten werken voor minder geld. Mijn hele school is hier, de school is dicht en wij zijn aan het staken.’

Inmiddels is Nuit Debout een begrip in Frankrijk. Het fenomeen heeft zich geleidelijk aan uitgebreid naar andere Europese steden zoals Berlijn, Barcelona, Madrid en Amsterdam, al blijft de opkomst beduidend lager dan in Frankrijk. Dat is niet verwonderlijk: in Frankrijk richt de beweging tegen de noodtoestand en de hervormingen – in andere landen ontbreekt die context en wordt slechts de symboliek overgenomen.

In Frankrijk zelf bevinden zich onder de demonstranten anarchisten, kunstenaars, milieuactivisten en mensen die vinden dat hun stem in de politiek niet wordt gehoord. Dat laatste is waar het de meeste mensen vooral om te doen is. Voor Olivier, die bij de barricade voor zijn school in Parijs stond, betekent dit ‘dat we links en nieuwe frisse start kunnen geven. Op deze manier kunnen we jonge mensen en arbeiders nieuwe hoop geven die nu op Front National stemmen.’

De weerzin jegens de gevestigde politieke orde in Frankrijk is groot. De Parti Socialiste van Hollande regeert nu bijna vier jaar en bevindt zich in de grootste identiteitscrisis in haar geschiedenis. De verandering die deze ‘socialisten’ beloofden heeft allang plaats gemaakt voor een brutaal sociaal-liberaal afbraak- en oorlogsbeleid.

Taken voor de beweging

Een belangrijk aspect van de demonstraties is de bijzondere sociaal-organisatorische structuur, die doorgaans als anarchistisch getypeerd wordt. De protesten worden niet door een specifieke groep of politieke partij geleid, en deelnemers zijn telkens op eigen initiatief aanwezig.

Er zijn echter wel een aantal obstakels waar Nuit Debout tegenaan loopt. Zo zijn de buitenwijken nog nauwelijks vertegenwoordigd. Maar Nuit Debout is een enorme verademing ten opzichte van het racistische en repressieve klimaat in Frankrijk en kan de basis leggen voor een brede tegenbeweging.

Student Sebastian bevestigde dat. Op een studentenvergadering aan de Sorbonne universiteit, zei hij: ‘We hebben iets in gang gezet en we hopen dat het verder gaat. Ik heb mezelf er helemaal ingegooid, ik ga naar alle demonstraties en vergaderingen. Misschien lukt het niet om het kapitalisme hiermee omver te werpen, maar zelfs dat moet ergens beginnen.’