Black Panthers: in de voorhoede van de revolutie
Door Gary McFarlane
Deze inzichtelijke documentaire was zeven jaar in de maak. Ze bevat nooit eerder vertoonde archiefbeelden van kritieke momenten in de ontwikkeling van de Panthers en interviews met vooraanstaande leden, zoals Kathleen Cleaver, Emory Douglas en Ericka Huggins.
Ze laat zien hoe de Panthers het bewustzijn van de zwarte bevolking binnenstormden en de aandacht trokken van de autoriteiten toen partijleden op het California State Capitol verschenen terwijl ze wapens droegen – zoals hun recht was – in hun uniformen met zwarte baretten, zwarte leren jassen en zonnebrillen. Partijafdelingen ontstonden overal in het land. De oplage van hun krant The Black Panther steeg explosief. De strategie van ‘de andere wang toekeren’, die de leiding van de burgerrechtenbeweging voorstond, had zijn nut overleefd.
In plaats daarvan werden de Panthers geïnspireerd door de ideeën van Malcolm X – een jaar voor de geboorte van de Panters vermoord – die zwarte zelfverdediging en zwarte bevrijding predikte ‘met ieder noodzakelijk middel’. De film laat zien hoe het tien-puntenprogramma van de Panthers het zwarte publiek in het noorden aansprak op een manier waarop de burgerrechtenleiders dat niet hadden gedaan – fatsoenlijke huisvesting voor iedereen, een eind aan politiegeweld, maatschappelijke controle enzovoorts.
Maar met het succes kwamen de problemen en de film deinst er niet voor terug om deze in beeld te brengen. Verfrissend genoeg onderschrijft de film niet de onzin die sommigen ventileren, dat de partij omlaag werd gebracht doordat de CIA/FBI de getto’s met crack-cocaïne overspoelden. In plaats daarvan zoekt hij de uiteindelijke ondergang in haar politieke keuzes.
Tactiek
De confronterende tactiek van ‘patrolling the pigs’ (bewaken van de politie) aan de ene kant, en de overlevingsprogramma’s – deel van het ethos van ‘het volk dienen’ – aan de andere kant, trokken de partij in verschillende richtingen. Was de partij een sociale dienst, een revolutionaire organisatie of mischien toch beide?
Eldridge Cleaver sneerde over het programma van ontbijt voor kinderen en stelde dat tegenover de noodzaak van een stedelijke guerrillastrijd. De reactie van Seale op Cleavers avonturisme was om uiteindelijk de partij de weg van electoralisme op te voeren. Maar de staat was natuurlijk nooit van plan om de Panthers de ruimte te geven om deze politieke geschillen op te lossen.
De film van de gelauwerde regisseur Stanley Nelson toont de ontwikkeling van deze problemen en de onderdrukking van de organisatie door de autoriteiten. Het spionageprogramma van J. Edgar Hoovers FBI was gericht op het vernietigen van ‘zwart-nationalistische haatgroepen’ en de opkomst van een ‘zwarte messias’ te voorkomen. De FBI begon de partij te infiltreren, te verstoren en te vernietigen. Elke afdeling werd geïnfiltreerd door informanten – en vaak waren het deze mensen, van wie er één voorkomt in de film, die wapens leverden en vuurgevechten uitlokten met de politie.
Supporters
Desalniettemin was het succes van de FBI niet onvermijdelijk. De Free Huey-campagne ging bijvoorbeeld het hele land door en had tienduizenden supporters. In de film zien we Marlon Brando zich uitspreken voor Newton, en Jane Fonda die een fundraising- evenement houdt op haar herenhuis om fondsen te werven voor de juridische verdediging van 21 Panthers die gevangen zitten in New York.
We zien de Panthers gemene zaak maken met een arme blanken en Latino’s. We zien hoe Panther-leider Fred Hampton in Chicago – gedood door een politie-doodseskader in 1969 – aan het publiek vraagt om te herhalen wat hij zegt: ‘Ik ben een revolutionair’. Tot slot zien we hoe de staat erin slaagt om de partij te isoleren na de verkiezing van Richard Nixon.
Zoals de titel van de film duidelijk maakt, stonden de Panthers aan het hoofd van een bredere radicale beweging. De beweging tegen de Vietnamoorlog, de vrouwenbeweging (de De Panthers spraken het zwarte publiek in het noorden aan op een manier waarop de burgerrechtenleiders dat niet hadden gedaan meerderheid van de leden van de Panthers waren vrouw) en de studentenbeweging groeiden uit tot de meest serieuze uitdaging voor het Amerikaanse kapitalisme sinds de jaren 1930.
Hun revolutionaire strijd blijft een inspiratie vandaag de dag, en vormt een goed tegengif voor de ‘white privilege’-theorie die, in tegenstelling tot de Panthers, niet begrijpt hoe de klassenkloof betekent dat de strijd voor bevrijding onderdeel is van de strijd tegen het kapitalistische systeem dat racisme heeft uitgevonden. In deze strijd zullen zwarte arbeiders in de voorhoede van de revolutie staan, in het vuur van de strijd, net als de vorige keer.
Stanley Nelson
The Black Panthers: Vanguard of the Revolution
Oktober 2015
Dit is een vertaling van Socialist Review.