Black Lives Matter – ook in Nederland!
1. De verantwoordelijkheid voor de opstand in de Schilderswijk ligt bij de politie en de politiek
De politie, die in de Haagse Schilderswijk in het bijzonder, heeft een lange geschiedenis van racisme en buitenproportioneel politiegeweld. Terwijl de zeventienjarige Rishi Chandrikasing in 2012 van de politie afliep werd hij doodgeschoten op station Den Haag Hollands Spoor. De verantwoordelijke agent werd vrijgesproken. Uit getuigenissen van oud-agenten een jaar later blijkt dat dat ongeoorloofd geweld tegen burgers structureel is. Marokkaans-Nederlandse burgers van de Schilderswijk worden geslagen, ook als zij geboeid zijn. Eén van de slachtoffers werd op het bureau aan de Heemstraat buiten het zicht van de camera’s in zijn rug geschopt en is nu volledig arbeidsongeschikt.
Het klimaat hiervoor wordt geschapen door wijdverbreid racisme en het bagatelliseren van politiegeweld door de politiek. Volgens de Haagse politiechef Van Musscher ‘is het cultureel ingebakken’ dat Berbers ‘wat wilder zijn’. ‘Hun crimineel gedrag is genetisch’ zegt hij. Toen Amnesty International in 2013 met een onderzoek naar etnisch profileren kwam en concludeerde dat de politie zich aan discriminatie schuldig maakt, werd er, in reactie daarop, door de gemeente Den Haag direct een eigen tegenonderzoek uitgezet. Burgemeester Van Aartsen beweerde dat er geen racisme is in het politiecorps.
De gewelddadige dood van Mitch Henriquez (42) was voor velen de druppel die de emmer deed overlopen. Op 27 juni werd Mitch bij het verlaten van een muziekfestival in het Haagse Zuiderpark door de politie aangehouden en dusdanig mishandeld met knuppels en een nekklem dat hij buiten bewustzijn raakte. Hij kreeg geen medische hulp maar werd de arrestantenbus in gesleept en weggevoerd. De politie kwam in eerste instantie met een andere lezing, maar moest die intrekken na het verschijnen van filmpjes.
2) De grove repressie is er op gericht de aandacht van politiegeweld af te leiden
De woedeuitbarsting na de dood van Mitch was een reactie de opeenstapeling van etnisch profileren, het dagelijkse racisme, het politiegeweld en het systematische negeren van al die zaken door de politiek. Toen de avond na de dood van Mitch vijhonderd mensen zich verzamelden voor het politiebureau in de Schilderswijk om de schorsing van de betrokken agenten te eisen, weigerde de politie hen te woord te staan. In plaats daarvan begon de politie met het ‘schoonvegen’ van de straat waarbij het tot een botsing kwam met een aantal jongeren. De dagen erop werden honderden mensen gearresteerd. Donderdagnacht werden onschuldige bakkers hun bakkerij uitgeslagen. Ook zijn sindsdien tientallen mensen thuis bezocht en gearresteerd vanwege vermeende betrokkenheid bij de opstand. Het zijn de rechtszaken tegen deze mensen, en niet de (dodelijke) slachtoffers van politiegeweld, die de komende tijd het beeld in de media zullen bepalen.
Die laatsten doen dat graag. In plaats van onderzoek te doen naar de oorzaken van racisme en buitensporig geweld bij de (Haagse) politie – onderzoek dat er niet aan ontkomt ook de verantwoordelijkheid van de politiek te benoemen – doet zij graag mee met deze door de staat geleidde zondebokpolitiek. Het AD ging daarbij zelfs zover om hierbij het adres van Said te publiceren.
3) De buitenproportionele straf voor Said laat zien dat het om een politiek proces gaat, waarbij Said tot een voorbeeld wordt gemaakt door de staat.
Said is een van de mensen die gearresteerd zijn naar aanleiding van de protesten in de Schilderswijk. Op 20 juli viel een arrestatieteam het huis van Said’s ouders binnen, trapte zijn kamerdeur in en voerde hem weg. Tijdens de rechtszaak heeft Said bekend en is veroordeeld voor openbare geweldpleging en brandstichting. Hij was één van dertig mensen die betrokken was bij de brand van een bouwkeet, en moet hier nu in zijn eentje de totale schade van zesduizend euro vergoeden. Hiernaast is hij veroordeeld tot zes maanden cel, waarvan twee voorwaardelijk, en een gebiedsverbod. Hierdoor kan hij niet beginnen met een nieuwe studie. Terecht stelde zijn zus Nila in een interview: ‘Als Said wit was geweest, dan was de zaak anders. Misschien had hij dan een vergelijkbare straf als de witte jongeren van Project X in Haren gehad.’
De absurd hoge strafmaat werd door de rechter verdedigd door te stellen: “mede door zijn acties escaleerden de rellen die nacht en droegen zo bij aan grote gevoelens van onveiligheid in de wijk.” Die onveiligheid in de wijk wordt echter in de eerste plaats veroorzaakt door de politie zelf. Dit is waarom buurtbewoners en jongeren van een moskee zelf de straat op gingen om mensen te vragen naar huis te gaan, en dit niet aan de politie wilden overlaten. Ook zij werden door de politie ingesloten en gearresteerd. Bovendien heeft de journalist Kevin Roberson laten zien hoe de politie zelf het protest heeft laten escaleren doordat zij weigerde in te gaan op het verzoek van activisten om een verklaring af te leggen.
4) De strijd tegen politiegeweld en racisme vereist strategie en collectieve actie.
Deze week werden ook de agenten die Mike Stok hebben gedood, vrijgesproken. De rechter oordeelde dat de agenten weliswaar een verkeerde inschatting hadden gemaakt – niemand werd bedreigd door de met een wandelstok zwaaiende Mike die van de politieagenten afliep – maar dat er een ‘mogelijke situatie van onmiddellijk dreigend gevaar’ kon ontstaan. Deze uitspraak, samen met die van korpschef Bouman dat agenten (van ons belastinggeld!) bijgestaan zullen worden door topadvocaten, is een duidelijk signaal aan schietgrage agenten dat zij gedekt worden door de staat.
De woede onder veel jongeren is terecht, maar we moeten goed nadenken over de manier waarop we de strijd tegen racisme en politiegeweld aanbinden. Martin Luther King noemde rellen ‘de taal van de ongehoorden.’ Ze ontstaan in situaties waarin mensen geconfronteerd worden met politiegeweld en zich woedend, machteloos en ongehoord voelen. Maar rellen zijn geen strategie om de structurele problemen van racisme en politiegeweld aan te pakken. Dit vereist het opbouwen van netwerken van solidariteit en collectieve actie.
In de strijd tegen racisme en politiegeweld is het onze taak om zij-aan-zij te staan met de nabestaanden van politiegeweld, solidariteit te organiseren met de arrestanten en veroordeelden en de aandacht te blijven richten op het structurele karakter van racisme en geweld van de politie en de dekking die zij krijgt vanuit de politiek en justitie. We moeten een stem geven aan hen die ongehoord zijn en gemarginaliseerd worden door de gevestigde media en politiek. Het is hierbij essentieel dat we zoveel mogelijk mensen betrekken bij de strijd tegen racisme en politiegeweld, via het verspreiden van informatie, het organiseren van bijeenkomsten en acties.
Racisme is erop gericht om mensen met verschillende achtergronden tegen elkaar op te zetten. Het creëren van duurzame solidariteit is daarom ons belangrijkste tegengif wanneer we mensen bij elkaar brengen voor gezamenlijke belangen zoals het stoppen van de bezuinigingen, het vercommercialiseren van het onderwijs, het privatiseren van de zorg, etc. Het is ook in deze strijd dat grotere groepen mensen beginnen te begrijpen dat de voornaamste rol van de politie is om de onrechtvaardige machtsverhoudingen te verdedigen, zoals blijkt wanneer ze demonstraties aanvalt of stakingen breekt. Voor ons is de strijd tegen racisme een voorwaarde en een onderdeel van de strijd voor een wereld waarin mensen boven winst gaan.