Red de Zorg: ‘Computer uit, actiesticker erop!’

Peter Spijkerman zit namens sector Zorg en Welzijn in het Ledenparlement van de FNV. Hans Lammers sprak met hem over de voortgang van de FNV-campagne Red de Zorg. De Volkspetitie is op 19 juni aangeboden aan staatssecretaris van Rijn, ondertekend door 736.759 mensen.

Hoe zie je de campagne Red de Zorg?
30 juni 2015

Wat belangrijk is, is dat we die breder trekken dan de strijd tegen de bezuinigingen op de verpleeghuizen, verzorgingstehuizen en de thuiszorg (branche VVT). Het is logisch dat deze campagne vooral gedragen wordt door de zorgwerkers in de VVT. Zij hebben veel strijd geleverd voor een goede cao en dat is ze gelukt. Maar de campagne heeft tot nu toe geen grotere groepen buiten deze zorgwerkers aangesproken.

Kaderleden uit de VVT-actiecomités hebben ook aangegeven dat ze de campagne breder willen zien. Het gaat hun niet alleen om hun banen, maar ook de kwaliteit van de zorg, de marktwerking en de toegenomen macht van de zorgverzekeraars. Dat laatste is gelukkig wel opgenomen in de eisen van de petitie. Ik ben ook blij dat het ledenparlement van de FNV een motie heeft aangenomen die bepleit de vrije artsenkeuze te betrekken bij de campagne.

Maar het kan nog breder: denk bijvoorbeeld aan het te hoge eigen risico en alle zorgtaken die gemeenten nu op zich moeten nemen voor veel minder geld. Zelf werk ik in de forensische gehandicaptenzorg. Ook daar wordt bezuinigd op zorgbudgetten. Tegelijkertijd wordt wel winst gemaakt over de rug van medewerkers en cliënten. Daarvoor heeft de campagne nog weinig aandacht.

Wat is het perspectief voor de campagne?

We moeten een vervolg kunnen geven aan de nu al succesvolle petitie. Hoe gaan we de eisen concreet maken aan het kabinet en kracht bijzetten? Met alleen handtekeningen komen we er niet!

Op veel werkplekken in de zorg vullen medewerkers vooral formulieren in voor de verzekeraars. Ze komen dus niet toe aan waar het om gaat, namelijk zorg voor de cliënt of patiënt. Ik denk dat, wanneer we eens allemaal een dagdeel tijd spenderen met onze cliënten in plaats van formulieren invullen, dat zeer breed gedragen zou worden. Een actie in de zorg moet vooral laagdrempelig en cliëntvriendelijk zijn.

Dus: computer uit, actiesticker erop (vooral via sociale media delen) en vervolgens doen waar we goed in zijn: professionele zorg verlenen! Wanneer je een duidelijk signaal naar werkgevers wil maken, moet je daar toeslaan op de werkvloer waarop werkgevers hard worden afgerekend: de kritische verantwoordingsprocessen.

Tegenwoordig gaat het erom op papier te verantwoorden welke zorg geleverd en dus vergoed wordt. Op basis daarvan krijgen zorg-instellingen vaak zwaar overschatte keurmerken. Zorgmedewerkers worden soms betrokken bij een bezoekje aan een keurmerkcomité, maar dan wel in bijzijn van een leidinggevende. Weinig zorgmedewerkers praten dan vrijuit over de problemen in hun werk.

Het zal veel werkgevers weinig interesseren wanneer 10.000 mensen op het Malieveld demonstreren voor betere zorg. Maar zodra de actie ook hun eigen organisatie raakt, bijvoorbeeld op de werkvloer, zullen zij eerder in beweging komen. Dan wordt namelijk ook direct naar het keurmerk gekeken.

Dan blijkt het toch allemaal niet zo goed georganiseerd te zijn als een Raad van Toezicht altijd dacht. Dan blijkt pas écht dat de directie of een Raad van Bestuur op veel te grote afstand staat van de werkvloer. We moeten het kaderwerk op de werkvloer dan ook veel meer aandacht geven. Daar is meer ondersteuning en werving nodig.

Voor de fusie was dit vooral een Abvakabocampagne, nu heeft de FNV nieuwe stijl dit opgepakt. Hoe gaat dat?

Hoe komt het dat mensen niet meer verlekkerd naar de vakbond kijken als een organisatie waar ze graag bij willen horen? Ik gebruik wel eens de volgende vergelijking. Ik ben niet verliefd geworden op mijn vriendin omdat ze een nietszeggend, karakterloos en verslapt poldermodel is, die veel idealen heeft maar niks voor elkaar krijgt. Nee, integendeel! Ik vind haar juist aantrekkelijk om de dingen die ze doet, haar eerlijkheid, haar kracht en ambitie om haar talenten te benutten en wat ze daadwerkelijk voor anderen betekent.

De FNV moet meer gaan doen, in plaats van ideeën en wensen uitspreken in de polder. Veel mensen willen een meer strijdbare bond zien. Het sectorbestuur van Zorg en Welzijn is pas laat betrokken bij de petitie. We konden nog wat aanpassingen aanbrengen, maar dat was eigenlijk al niet meer goed mogelijk omdat de petitie de volgende dag al bij de drukker lag.

Kaderleden moeten meer betrokken worden bij de campagne. Het ledenparlement heeft een motie aangenomen vanuit de sector senioren en die heb ik met liefde ondertekend. Deze ouderen weten hoe belangrijk het is om een vrije artsenkeuze te hebben. Het laat zien dat het ledenparlement meer beleid wil bepalen.

Dat is goed, maar het bestuur moet het ook durven en willen oppakken. Ooit, voor de fusie, hebben we voor de nieuwe FNV afgesproken, dat we meer de kaderleden in de sector het beleid willen laten bepalen, niet top-down. Helaas maken bestuurlijk vastgeroeste ego’s dit in de nieuwe gefuseerde FNV nog erg lastig.

Verder denk ik dat we veel meer met verschillende sectorbesturen om de tafel moeten gaan zitten om te kijken hoe we naar dat brede draagvlak kunnen gaan en hoe we gezamenlijk acties kunnen voeren. Alleen al binnen zorgsector zelf kan meer gecoördineerd worden, tussen bijvoorbeeld kaderleden in de ziekenhuizen, ggz, jeugdzorg, huisartsenzorg en gehandicaptenzorg. De sector is meer dan alleen branche VVT. Ook kaderleden van andere sectoren willen zich voor de campagne Red de Zorg inzetten. De FNV moet nu haar kracht laten zien, door deze sectoren te verbinden en daarin te voorzien.