HDP speelt sleutelrol in Turkse verkiezingen
Door Angela Ettema
Het contrast tussen de twee campagnes kon niet groter zijn. De AKP maakt volop gebruik van overheidsfondsen om overal in het land massabijeenkomsten te houden. De belangrijkste spreker is Erdogan, die als president wordt geacht boven de partijen te staan, maar zich weinig van de regels aantrekt. Maar de AKP heeft de kiezer weinig meer te bieden dan geldverslindende megaprojecten en nog meer macht voor de president. In zijn speeches zet Erdogan zijn tegenstanders en iedereen die afwijkt van de norm weg als ‘verraders’ en ‘coupplegers’.
De linkse HDP legt in haar campagne juist de nadruk op democratisering en diversiteit. De partij is een coalitie van de Koerdische bevrijdingsbeweging, socialistische groepen en sociale bewegingen. Ze definieert
zichzelf als een activistische partij van alle uitgebuite en onderdrukte groepen en sluit hiermee aan bij de jongeren die tijdens de Geziprotesten twee jaar geleden in verzet kwamen.
HDP-duovoorzitter Selahattin Demirtas heeft met zijn heldere verhaal en gevatte opmerkingen over het autoritaire optreden van Erdogan een grote populariteit bereikt. Gewelddadige aanvallen op HDPkantoren, waaronder twee bomaanslagen, hebben de levendige campagne niet kunnen stuiten.
Kiesdrempel
De AKP regeert al vanaf 2002 en behaalde bij de verkiezingen van 2011 nog 49,83 procent van de stemmen. De afgelopen jaren brokkelt het imago van de AKP steeds verder af. De Geziprotesten maakten de groeiende oppositie zichtbaar. Daarnaast wordt de AKP verzwakt door corruptieschandalen en onderlinge conflicten. Bovendien daalt de economische groei dit jaar tot ongeveer 3 procent en woedt er een stakingsgolf, vooral in de metaalsector.
In de peilingen van eind mei stond de AKP op 40 tot 43 procent.
Erdogan wil zijn greep op het land behouden door het vooral ceremoniële presidentschap officieel te veranderen in een machtige post. De hiervoor benodigde grondwetswijziging kan alleen tot stand komen als de AKP minstens 330 van de 550 zetels krijgt. Als de HDP boven de 10 procent uitkomt, wordt dat onmogelijk.
Bij eerdere parlementsverkiezingen was het gebruikelijk dat pro-Koerdische kandidaten als onafhankelijken gekozen werden, om achteraf een fractie te vormen. Als partij konden ze namelijk de landelijke kiesdrempel van 10 procent niet halen. De HDP wil een links alternatief zijn voor heel Turkije en is wel als partij de verkiezingen in gegaan. Als ze de kiesdrempel haalt, heeft ze genoeg zetels om de dictatoriale ambities van Erdogan te fnuiken. Ondanks een serie gewelddadige aanvallen op HDP-kantoren, zag het er bij het ter perse gaan van deze krant naar uit dat dit gaat lukken.