Nationalisering spoor antwoord op geweld in trein

Begin maart werd een NS-treinconductrice bij station Hoofddorp het ziekenhuis in geslagen. Het leidde onder andere tot werkonderbrekingen en andere protestacties van NS -personeel. Maar simpele oplossingen voor de aanpak van het geweld zijn er niet. Geweld tegen personeel in het openbaar vervoer is een structureel probleem.

Bij de NS kregen afgelopen jaar 774 medewerkers (6,6 procent van het personeel) te maken met fysieke agressie tijdens het werk, zoals geweld, spugen en bedreigingen. In 2013 ging het ook om 6,6 procent van het NS-personeel. Toen werden 777 NS’ers het slachtoffer. Met enige regelmaat leidden dergelijke incidenten tot zwaar letsel en ziekenhuisopnames. Vrijdag voerde treinpersoneel actie tegen het geweld op stations Almere-Centrum en Hoofddorp.

Maar de inzet van meer politie, zoals de NS wil, is hier geen antwoord op. Volgens hoogleraar Besturen van Veiligheid Ira Helsloot is er ‘geen wetenschappelijk bewijs dat aanwezigheid van de politie preventief werkt. De meeste onderzoeken concluderen juist dat het veiligheidsgevoel erdoor afneemt.’

Afgelopen weekend pleitte een woordvoerder van FNV Spoor in de Telegraaf voor de bewapening van NS-beveiligers met wapenstok en pepperspray. Maar ook dat, zoals staatssecretaris Wilma Mansveld zei, kan extra agressie oproepen.

De toename van geweld in het openbaar vervoer staat niet op zich. Aan de ene kant is de toename onderdeel van de algehele verharding van de maatschappij. Aan de andere kant hangt de verslechtering van de veiligheid in de treinen samen met de algehele afbraak van het openbaar vervoer. Dit is een direct resultaat van de privatisering en opsplitsing van de NS en de daarop volgende bezuinigingen.

Reizigers moeten steeds meer betalen, terwijl ze daar steeds minder voor terugkrijgen. De slechte service rond de OV-chipkaart gaat bijvoorbeeld gepaard met hoge boetes wanneer er iets mis is gegaan bij het inchecken. Ondertussen zet de NS steeds minder conducteurs in om de kosten zoveel mogelijk te drukken.

Een conducteur vertelde in Metro: ‘Je bent nu eenmaal vaak alleen. Niemand komt je helpen als het verkeerd gaat.’ De NS kan zelf de veiligheidssituatie verbeteren door conducteurs minder alleen te laten werken. Daarnaast moeten de spoorwegen weer worden genationaliseerd, zodat er weer goede service kan worden geleverd tegen een redelijke prijs. Daar is uiteindelijk de hele maatschappij bij gebaat.