Aanval op Gaza heeft averechts effect
Door Max van Lingen
In eerste instantie doet het Israëlische geweld sterk denken aan de aanval op Gaza begin 2009. Maar de situatie is er de afgelopen vijf jaar niet beter op geworden voor Israël. De huidige aanval is een poging om het initiatief weer in eigen hand te nemen. Maar net als vijf jaar geleden lijkt Israel opnieuw niet in staat om haar doelen te bereiken.
In 2009 kwam de aanval anderhalf jaar na de breuk tussen Hamas en Fatah. Het belangrijkste doel van de aanval was de inwoners van Gaza er toe te bewegen af te rekenen met Hamas. In plaats daarvan leidde de militaire nederlaag van het Israëlische leger tot een toename van de populariteit van Hamas. De toenadering tussen Hamas en Fatah de afgelopen jaren is een doorn in het oog van Israël. In april werd zelfs een akkoord gesloten tussen beide Palestijnse beweging, waarin is vastgelegd dat er aan het einde van dit jaar nieuwe verkiezingen komen.
De huidige aanval van Israël is er onder andere op gericht om Hamas en Fatah uit elkaar te spelen. Eerder dit jaar zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat Fatah-leider Mahmoud Abbas moest kiezen: ‘Hij kan vrede hebben met Israël of een pact met Hamas – hij kan ze niet allebei hebben.’ In de maand voor het begin van de aanval riep Netanyahu Abbas nog op om afstand te nemen van Hamas. In plaats daarvan steunt Fatah nu de voorwaarden van Hamas voor een staakt-het-vuren.
Gisteren gingen bovendien tienduizenden Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever de straat op uit woede over de Israëlische aanval op een VN-school. Daarmee waren het de grootste Palestijnse protesten sinds het einde van de Tweede Intifada in 2005. Sommige commentatoren zagen de protesten van gisteren zelfs als het begin van een Derde Intifada. Het is in ieder geval duidelijk dat Israel er vooralsnog niet in geslaagd is om Hamas en Fatah uit elkaar te spelen. Het lijkt er eerder op dat de prille Palestijnse eenheid juist sterker is geworden als gevolg van de Israëlische aanval.
De afgelopen vijf jaar heeft Israël het ook op geopolitiek vlak steeds moeilijker gekregen. Decennialang kon Israel rekenen op de steun van de corrupte en autoritaire Arabische regimes. Dat gold zowel voor trouwe bondgenoten zoals Egypte en Jordanië als voor betrouwbare vijanden zoals Syrië. De Arabische revolutie heeft een einde gemaakt aan deze vanzelfsprekendheid. De periode direct na de omverwerping van Mubarak liet een glimp zien van wat er mogelijk is wanneer de Arabische massa’s het autoritaire juk van zich afschudden.
Het is geen toeval dat de aanval juist komt nu de revolutie in het defensief zit. Israël is onderdeel van de contrarevolutie in het Midden-Oosten en de aanval op Gaza is onderdeel van de contrarevolutionaire afrekening die in de gehele regio plaatsvindt. Door haar militaire superioriteit te tonen wil Israël definitief afrekenen met de revolutie. Maar de huidige aanval loopt niet zo voorspoedig als Israël gehoopt had. Sinds het begin van het grondoffensief vorige week zijn er al 34 Israelische soldaten omgekomen. Ali Abunimah van Electronic Intifada zei hierover: ‘Had Netanyahu geweten dat dit de prijs zou zijn, dan was hij waarschijnlijk deze domme en criminele slachting in Gaza niet begonnen. Al-Qassam, de militaire tak van Hamas, is in staat gebleken om op vasthoudende en ingenieuze wijze een hevige strijd aan te gaan met de Israëli’s in Gaza en heeft de strijd zelfs uitgebreid naar Israëlisch grondgebied.’
Maar de problemen van Israël beperken zich niet tot de regio. Als gevolg van de oorlog in Libanon (2006), de aanval op Gaza (2008/2009) en de aanval op de Gazavloot (2010) en de massale mobilisaties van de Palestijnse solidariteitsbeweging wereldwijd is de bevolking van westerse landen steeds kritischer gaan kijken naar Israël. De verschuiving in de publieke opinie die dit tot gevolg had heeft zich sindsdien voortgezet en komt onder andere tot uiting in het succes van de BDS-beweging (BDS = Boycot, Desinvestering, Sancties).
De tanende steun in het westen is een groot probleem voor Israël. De Israëlische minister Tzipi Livni noemde de internationale boycot tegen Israël afgelopen jaar nog het ‘glazen plafond’ van de Israëlische economie. Deze angst is gegrond aangezien de Israëlische economie in sterke mate afhankelijk is van handel met en steun van de Verenigde Staten en de Europese Unie. Het Israëlische geweld in Gaza zal niet bijdragen aan een verbetering van deze situatie voor Israël.
De afgelopen jaren is Israël steeds meer in de problemen geraakt. De aanval op Gaza is een poging om het initiatief weer in eigen handen te nemen. Maar het lijkt op dit moment een averechts effect te hebben. Tegelijkertijd heeft het Amerikaanse imperialisme de afgelopen jaren ook een stevige opdonder gekregen. Hierdoor neemt het belang van Israël voor de Verenigde Staten als voornaamste bondgenoot in het Midden-Oosten alleen maar toe.
Uiteindelijk kan de bezetting van Palestina alleen worden beëindigd door druk op te bouwen. Dat kan bijvoorbeeld door te demonstreren tegen de aanval op Gaza komende zondag in Rotterdam. Massademonstraties kunnen een belangrijke rol spelen in het beëindigen van de aanval op Gaza. Maar wanneer de aanval voorbij is, gaat de bezetting door. Daarom moeten we ook na de aanval actie blijven voeren. In Nederland betekent dit vooral de verdere opbouw van de BDS-beweging.
De Palestijnen hebben ook directe materiële hulp nodig. De nieuwe solidariteitsposter : Wij zijn allemaal Palestijnen! wordt verkocht voor 2,50 om geld in te zamelen voor noodhulp.
