Strategisch stemmen is SP stemmen

De gemeenteraadsverkiezingen in maart bieden een uitgelezen kans om dit kabinet een zware slag toe te brengen. Als de peilingen enige indicatie vormen voor de uitslag, stevenen de coalitiepartijen af op een stevige nederlaag. Omgerekend zouden PvdA en VVD gezamenlijk bijna vijftig zetels verliezen. Dat komt neer op een motie van wantrouwen van de bevolking tegen het afbraakbeleid van Rutte en Samsom.
27 januari 2014

Door Max van Lingen

Hoewel de gemeenteraadsverkiezingen technisch gezien niet van invloed zijn op de landelijke politiek, zijn er genoeg recente voorbeelden die laten zien dat de gemeenteraadsverkiezingen van groot belang zijn voor de landelijke politiek.

In 2006 moest Jozias van Aartsen (VVD) het veld ruimen na slechte resultaten voor zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen. Vier jaar later nam Agnes Kant hetzelfde besluit als gevolg van de nederlaag van de SP. Een nederlaag van de coalitiepartijen werkt door in de landelijke politiek.

Sinds het aantreden van Rutte II is gebleken dat de PvdA de zwakke schakel is van de coalitie. Thema’s als de JSF, het vluchtelingenbeleid en het woonakkoord leidden het afgelopen jaar tot grote interne problemen. Uit angst voor nieuwe verkiezingen ging de partij steeds weer door de knieën voor de VVD. Het gevolg is dat de mensen die bij de Tweede Kamerverkiezingen ‘strategisch’ op de PvdA stemden zich massaal van de partij afkeren.

Dat de partijbonzen binnen de PvdA hiervoor niet blind zijn blijkt uit de uitspraken van PvdA-senator Adri Duivesteijn. In een interview met Vrij Nederland zei hij: ‘Ik verzet me tegen een politiek die vooral bestaat uit zakelijke transacties tussen twee partijen met tegengestelde politieke ideologieën.’ Naar eigen zeggen vond hij het ‘jammer dat Diederik niet heeft geprobeerd te komen tot een coalitie die het tegengeluid meer laat klinken, met partijen als de SP en GroenLinks erbij.’ Het is een doorzichtige poging om de PvdA weer als linkse partij neer te zetten.

De ‘principiële’ PvdA’er Duivesteijn is zelf echter het grootste bewijs van de onbetrouwbaarheid van zijn partij. Eind december had hij de beslissende stem inzake het Woonakkoord. Hierin was onder andere een maximale huurverhoging van vier procent bovenop de inflatie vastgelegd. Maar uiteindelijk achtte Duivesteijn het belang van de coalitie hoger dan dat van de huurders. Om ‘chaos’ en nieuwe verkiezingen te voorkomen ging hij door de knieën voor de VVD.

Van de grote beloftes in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen is niets overgebleven. Nederland is niet sterker en socialer geworden. De werkloosheid is in 2013 opgelopen naar 8,5 procent. Tegelijkertijd worden bijstandsgerechtigden gedwongen om onbetaald het werk te doen dat eerst werd gedaan door betaalde krachten en worden Wajongers massaal in de bijstand gedumpt. De ‘strategische stem’ op de PvdA blijkt vooral een stem op VVD-beleid uitgevoerd door PvdA-ministers.

Het grote gevaar is dat de onvrede hierover zich vertaalt in een overwinning van de PVV. In de peilingen is de partij van Wilders de grootste. Hoewel hij zijn best doet om het anders te laten lijken, is Wilders helemaal niet geïnteresseerd in verzet tegen de bezuinigingen of afbraakbeleid. Afgelopen jaar zei hij nog: ‘Natuurlijk is het nu de economische crisis waar mensen zich zorgen om maken. Maar de islam, vergist u niet, is het grootste probleem van ons land.’

In deze context is de enige strategische stem tegen de bezuinigingen een stem op de SP. Een overwinning van de SP tijdens de gemeenteraadsverkiezingen is een klap in het gezicht van Rutte en Samsom. Daarmee wordt het kabinet verzwakt en dat is goed nieuws voor het verzet tegen afbraakbeleid. Maar een linkse stembusoverwinning is niet genoeg. Deze coalitie valt niet vanzelf. Om dat te kunnen bereiken zullen we zelf de handen uit de mouwen moeten steken. Wat dat betreft laten de Groningers zien wat er mogelijk is.

Lees verder: Kunnen we bouwen op de PvdA?