The Dark Knight Rises: sprookjesheld voor de rijkste 1 procent

De nieuwste Batmanfilm van regisseur Christopher Nolan is een snelle, spannende en pakkende blockbuster. Tegelijkertijd is het een enorm reactionair sprookje voor de rijkste 1 procent.
13 augustus 2012

Door Jonny Jones

In The Dark Knight Rises keert de ‘excentrieke miljardair’ Bruce Wayne, gespeeld door Christian Bale, terug uit acht jaar kluizenaarschap om de gevaarlijke gek Bane aan te pakken die vastbesloten is om zonder enige reden Gotham City te vernietigen.

De vorige twee Batmanfilms waren rauw-realistisch opgenomen. Tegelijk drukten ze een verlangen uit naar een mythische, vervlogen gouden eeuw van het kapitalisme, maar beschouwden repressie tegelijk als een noodzakelijk middel ‘tegen krankzinnig en onbegrijpelijk terrorisme’.

In The Dark Knight Rises wordt het terrorisme belichaamd door een ontevreden menigte die onder leiding staat van ene Bane. Hij beveelt de inwoners van Gotham City om hun stad in eigen handen te nemen door eerst de politie in de riolen op te sluiten.

Voor je pap kan zeggen, ontstaan er straatrechtbanken die doodstraffen opleggen, trekken boeven op rooftocht door de stad en sluiten gezagsgetrouwe burgers zich op in huis.

Het verhaal lijkt op een rechtse nachtmerrie over wat er zou gebeuren als de Occupy-beweging de hele wereld zou overnemen. Bane wordt voorgesteld als een slimme psychopaat – het soort karikatuur die liberalen in de Koude Oorlog van Lenin maakten, en dan op anabole steroïden.

Met Bane als de verschrikking voor rechts, die leiding geeft aan de meute, wordt Batman de held voor de rijkste 1 procent, een symbool die de ‘zwijgende meerderheid’ moet aanmoedigen om extremisme te verwerpen en deze maatschappij te verdedigen. De boodschap luidt: hoe oneerlijk het ook is, de huidige status-quo is beter dan alle alternatieven.

Maar de film biedt ons ook een venster in de angstbeelden van de heersende klassen. Over de hele wereld komen grote groepen mensen in beweging.

De rijkste 1 procent heeft altijd beweerd dat revolutie leidt tot tirannie. Maar voor degenen die de afgelopen jaren bij de sociale bewegingen betrokken waren, en daardoor geïnspireerd zijn, lijkt dit cynisme volslagen belachelijk. Die bewegingen bieden een veel hoopvoller visie op de toekomst dan de kruisvaarder in zijn zwarte cape.

______________________________________________________________________________________________________

Noot: Elders is becijferd dat het 682.750.450 dollar kost om Batman te zijn, inclusief gadgets, wapens, huisvesting en noodzakelijke opleiding.

  • Wil je reageren op dit artikel? Stuur ons een mail.
  • Met socialisme.nu en De Socialist proberen we socialistische ideeën toegankelijk te maken voor iedereen. Om dit te blijven doen kunnen we alle hulp gebruiken. Wil jij ons ook steunen? Neem dan een abonnement op De Socialist of word donateur: vul hier het formulier in.