Schoonmakers en studenten bezetten samen Uithof Utrecht
Door Sjerp van Wouden
De schoonmakers staken al 8 weken, maar ondanks hun geweldige doorzettingsvermogen, is uit de onderhandelingen nog weinig goeds gekomen. Het antwoord van de Vakbond van Schoonmakers is de strijd naar een hoger plan te brengen, dus zoeken ze meer de openbare ruimte op. Universiteiten zijn als publieke instellingen van ons allemaal, en juist hier zou fatsoenlijk loon betaald moeten worden. Studenten worden op hun beurt bedreigd door een nieuwe ronde aan bezuinigingen. Na de ‘langstudeerdersboete’ staat nu de studiefinanciering ter discussie. Dat de actieve groepen schoonmakers en studenten de handen hebben ineengeslagen is dan ook een meer dan welkome ontwikkeling, en een goed antwoord op de rechtse bezuinigingswoede.
De bezetting dient binnen de campagne van de schoonmakers om de druk verder op te voeren op opdrachtgevers en schoonmaakbedrijven. De schoonmakers vragen om respect, 50 cent per uur extra en doorbetaling bij ziekte, maar de schoonmaakbedrijven willen niet over de brug komen. Daarom zoeken de stakers grote opdrachtgevers op en voeren ze publiekelijk actie. Tijdens de vorige landelijke staking in 2010 was een succesvolle actie het lange tijd kamperen op Utrecht CS, waardoor de grote opdrachtgever NS/Nedtrain overstag ging. Volgens Ron Meyer, bestuurder bij de Vakbond van Schoonmakers, worden opdrachtgevers helemaal gek van de staking, maar moeten de schoonmakers hun staking verder uitbreiden en meer het publiek opzoeken.
Schoonmakers, studenten en universiteitsmedewerkers lijken erg verschillend maar hebben veel gemeenschappelijke belangen. Beide sectoren zijn in de ban van het neoliberalisme. De magische woorden ‘marktwerking’, ‘openbare aanbesteding’, ‘efficiency’ en ‘eigen verantwoordelijkheid’ hebben geen ander effect dan harder werken voor minder, of bij de studenten, harder werken voor minder kwaliteit èn meer betalen. Een overwinning voor de schoonmakers, tegen de neoliberale logica, versterkt dan ook de positie van de studenten en de medewerkers. En schoonmakers willen hun kinderen óók kunnen laten studeren. De afschaffing van de studiefinanciering zou dat veel moeilijker maken.
Bestormingsplan
De actie wordt gedegen voorbereid. De 25 studenten verzamelen om 9 uur in het Casa Confetti, om de hoek van het te bezetten Ruppertgebouw. Aan de hand van een plattegrond wordt een bestormingsplan gepresenteerd. ‘De bussen van de FNV komen hier aanrijden, en schoonmakers gaan via deze deuren naar binnen.’ Groepjes studenten lopen naar de deuren, om die open te houden. Al bij de eerste deur is er een probleem. Dicht. Wat nu?
Politie staat bij de volgende deur te wachten. Over de portofoons van bewakers is te horen: ‘Niemand naar binnen laten! Iedereen tegenhouden!’ De actie is uitgelekt. Hoe is de vraag, maar we zijn niet gekomen om ons weg te laten sturen. Eén bus schoonmakers is al aangekomen. Enkele studenten glippen naar binnen: ‘ik kom hier om te studeren!’ Vanuit de binnenkant proberen ze deuren te openen. Uiteindelijk lukt het een groep schoonmakers en studenten om via een boekenwinkel binnen te komen. ‘Nooit, nooit, nooit meer onzichtbaar!’
Nog meer bussen met schoonmakers komen aan. Bij de boekenwinkel vind wat geduw en getrek plaats. De politie en bewaking zijn handtastelijk maar een paar honderd schoonmakers houden de dienders niet tegen, vooral niet nu we eenmaal binnen zijn. Ook de dienstingang van het gebouw wordt geopend en gebarricadeerd. Uw verslaggever houdt de deur open en wordt ruw behandeld door de politie. Een forse Groningse schoonmaker redt mij uit de handen van twee agenten.
‘Wij zijn met meer’
Het getouwtrek gaat maar door, maar telkens meer schoonmakers komen binnen. ‘Ze probeerden ons tegen te houden, maar ja, wij zijn met meer. Toen werd, zo zal ik maar zeggen, gepast geweld gebruikt door ons, en nu zijn we binnen’, verklaart een schoonmaker. Maar niet één schoonmaker deelt een klap uit, er wordt slechts geduwd en getrokken. De universiteit heeft de branddeuren naar beneden gelaten en nooduitgangen geblokkeerd, wat met zoveel mensen binnen een onveilige situatie kan opleveren. Aanwezige politieagenten keuren dit, wanneer ze ernaar gevraagd worden, goed.
Het eigenlijke doel is niet te bereiken dus worden twee kleine zalen, los van elkaar, bezet. Onderhandelingen beginnen met de politie en universiteit. De moed zit er goed in, de eerste overwinning is al binnen. Schoonmakers trommelen en roepen er op los. Op het schoolbord staat: ‘Hier staken arbeiders!’ en ‘FNV was hier’. Abdel houdt een toespraak, waarin hij benadrukt dat het een gezamenlijke actie is van studenten en schoonmakers. Stil luistert de zaal naar hem. We gaan door tot we winnen!
Eén van de organizers vraagt de stakers heel stilletjes een gangetje in te vertrekken. De politie wordt aan de praat gehouden met onderhandelingen en wij glippen naar het hoofdgebouw, dwars door de universiteit heen. Nu geeft de politie hun verzet op. Bewakers lopen beteuterd rond. De Universiteit van Utrecht is de Universiteit van Respect geworden. Dan wordt het ook gezelliger. De Kritische Studenten Utrecht hebben hun tot stereotoren omgetoverde klikobak mee. In de grote hal wordt flink gediscussieerd en in één van de zalen is een film te zien over de schoonmakerscampagne uit 2010. Beelden zijn zo gemonteerd als ware het een Hollywood-actiefilm. Het programma kan beginnen.
Ben je in de buurt? Kom langs!
Lees het uitgebreide interview met Bestuurder/organizer van de schoonmakersvakbond Ron Meyer.