Leger Egypte gebruikt grof geweld bij Nakbaherdenking

Tijdens de herdenking van de 63ste verjaardag van de Nakba, escaleerden gisteren de spanningen tussen het Egyptische leger en pro-Palestijnse demonstranten. Ten minste 120 mensen raakten ernstig gewond. Hoewel de demonstranten zich vreedzaam opstelden, trad het leger gewelddadig en intimiderend op. Na de eerste verbroedering met de soldaten in de revolutie, wordt nu velen op harde wijze duidelijk dat het leger niet als geheel aan hun kant staat.
16 mei 2011

Foto: Egyptenaren herdenken de Nakba voor de Israëlische ambassade op 15 mei.

Door Mona Dohle, vanuit Caïro

Op zondag verzamelden duizenden mensen zich voor de Israëlische ambassade in Caïro om hun solidariteit te betuigen met het Palestijnse volk. Het gebied voor de ambassade was aanvankelijk vreedzaam. Demonstranten zongen Palestijnse liederen en riepen leuzen. Op de aanwezigheid van de militaire politie reageerden demonstranten door te roepen: ‘de mensen en het leger zijn één hand’. Maar toen individuen probeerden om de ambassade binnen te gaan liep de spanning op.

De strijdkrachten, zowel gewone soldaten als de militaire politie, begonnen in de lucht te schieten om de menigte te verspreiden. Dit leidde tot een toenemende woede onder de demonstranten die zich voor het leger verzamelden. De situatie bleef gespannen tijdens de avond, toen demonstranten eisten dat het leger zou vertrekken. Ooggetuigen meldden dat individuen probeerden een hek te verwijderen dat hen van het leger scheidde. Maar ze naderden het leger met hun armen omhoog om aan te geven dat ze vreedzame bedoelingen hadden.

Plotseling schoten de troepen traangasgranaten naar de demonstranten. Toen het leger ook met scherp op de menigte begon te schieten escaleerde de situatie. Een demonstrant, Atef Yehya, werd in het hoofd geschoten. Circa vijftien anderen raakten gewond. Ali Khalaf werd in zijn buik geraakt, maar zijn situatie lijkt stabiel. Atef Yehya verkeert echter in kritieke toestand.

Het gebied rond de ambassade werd vervolgens grotendeels afgesloten, wat veel activisten dwong om te vertrekken. Ongeveer honderd demonstranten hergroepeerden zich en confronteerden het leger opnieuw. Deze arresteerde tientallen mensen, en viel verschillende journalisten lastig, onder wie Al Jazeera-correspondent Rawya Rageh. De gevechten duurden tot in de vroege ochtend. In totaal raakten meer dan 120 mensen gewond in de confrontaties met het leger. Daarnaast werden minstens 60 mensen gearresteerd.

Mohammed Effat, een freelance-journalist beschrijft op Al Jazeera: ‘Ze richtten hun geweren op ons, dwongen ons op onze buik te liggen, schoten heftig in lucht, scholden en sloegen. Een officier vertelde me, dat wie keek een klap in zijn nek zou krijgen’. ‘Het laatste dat ze deden was dat ze onze telefoons en ID’s afpakten, en ons in een rij plaatsten om ons in auto’s (van de veiligheidsdienst) te zetten, terwijl ze schreeuwden “Veel plezier in de militaire gevangenis, revolutionaire jeugd”.’ Talloze activisten die tijdens de revolutie beroemd werden op Twitter, zoals Tarek Shalaby en Mosaab Elshamy, zijn gearresteerd.

De confrontaties vormen een nieuwe climax in de spanningen tussen demonstranten en het leger. De conflicten hebben zich opgebouwd nadat een Facebookcampagne deze verjaardag van de Nakba aankondigde als de dag van de derde Palestijnse Intifada. De campagne heeft de druk vergroot op de militaire heersers van Egypte. De scepsis over het leger is toegenomen; er worden vragen gesteld over haar falen om aanslagen op Kopten te voorkomen en over de voortzetting van de militaire tribunalen tegen demonstranten. De Facebookcampagne voor een derde Intifada lijkt de spreekwoordelijke druppel.

De protesten begonnen op vrijdag, toen duizenden mensen demonstreerden op het Tahrirplein, om hun solidariteit te betuigen met het Palestijnse volk, evenals met de Kopten. De wrijvingen tussen activisten en het leger groeiden op zaterdag, toen duizenden probeerden om de grens met Gaza over te steken. Maar de regerende Opperste Raad van de Strijdkrachten bevolen toeristische bedrijven om geen bussen naar het konvooi te sturen. De weinige bussen die overbleven, werden tegengehouden door het leger, zodat het konvooi niet kon passeren.

Mai Shaheen, een van de organisatoren van het konvooi uitte haar ongenoegen: ‘Onder het bewind van Mubarak konden we een konvooi organiseren dat vanuit Caïro naar Rafah ging. Nu, na de revolutie, zijn we verboden.’ Veel pro-Palestijnse activisten waren hoopvol toen de interim-regering haar voornemen aankondigde om de grens naar Gaza te openen. Maar het hardhandige optreden van gisteren doet het sterk lijken dat, hoewel Mubarak zelf misschien de politiek heeft verlaten, zijn onderdrukking van activisten verre van voorbij is.

Zie ook het verslag van Al-Jazeera:

Ook aan de grens van Israël vielen doden toen Israëlische leger demonstranten beschoot: