'Zorg voor allen, allen voor de zorg'

Gisteren voerden mensen die werken bij zorginstelling Cordaan in Amsterdam actie tegen de hoge werkdruk. Hierdoor kunnen zij geen goede zorg leveren. Na jaren waarin ze hun werk ingrijpend hebben zien veranderen, in thuiszorg en verzorgingstehuis, was de maat vol.
20 april 2011


Tekst en beeld door Ewout van den Berg

De mensen verzamelde zich voor Centraal station en liepen samen naar het hoofdkantoor om daar de directie handtekeningen te overhandigen van bijna alle 600 medewerkers van Cordaan. Er werden borden gedragen met ‘zorg voor allen, allen voor de zorg’ en ’tijd voor kwaliteit, strijd voor kwaliteit’. Verzorgers benadrukken dat ze door de hoge arbeidsdruk niet toekomen aan het bieden van goede zorg. Wanneer mensen in de knel komen, naar de wc moeten of op andere wijze hulp nodig hebben, is het nog maar de vraag of er iemand kan helpen.

Iemand die al meer dan twintig jaar in de zorg werkt vertelde hoe hij in de nachtdienst de klusjes moet opknappen die overdag blijven liggen. Hierdoor zijn zij meer bezig met opruimen en administratieve taken dan een oogje in het zuil houden op de verschillende afdelingen die alleen maar groter zijn geworden. Aan families wordt van alles beloofd over de zorg, maar een veel gehoorde zin was ‘ik wil mijn vader en moeder hier ook niet naar toebrengen’.

Een belangrijke eis van de mensen die bij Cordaan werken is om mee te kunnen beslissen over waar zij zelf het meeste verstand over hebben: de werkvloer. Er wordt veel van mensen geëist als ze elke dag opnieuw uitzendkrachten zonder ervaring moeten inwerken. Managers doen alsof ze een gunst verlenen als er iemand komt helpen die wel ervaring heeft. Wanneer er meer mensen bij zouden komen zouden verzorgers ook meer de tijd kunnen nemen voor het begeleiden van leerlingen en stagiairs die het vaak zelf moeten uitzoeken.

Het feit dat er actie wordt gevoerd in de zorg is veelzeggend. De werkdruk in de hele sector is vaak zo hoog dat mensen hier niet tegen in actie kunnen komen zonder hierbij de patiënten te raken. Veel mensen hadden geruild met collega’s om bij de actie aanwezig te kunnen zijn.

Een oud medewerkster van Cordaan vertelde over haar ervaringen. Omdat patiënten wel eens iets kunnen omstoten in de gemeenschappelijke ruimte is het belangrijk dat er altijd verzorgers in de buurt zijn. Maar in plaats van er voor te zorgen dat er meer verzorgers zouden komen, is er voor gekozen steeds meer voorwerpen te verwijderen. Hierdoor worden de ruimtes alleen maar saaier. Tegelijkertijd zei ze, is dit niet een probleem van alleen Cordaan maar is het de politiek die ervoor kiest steeds meer op de zorg te bezuinigen.

De afstand tussen werkvloer en bestuur was goed zichtbaar toen de drie directieleden de handtekeningen in ontvangst kwamen nemen. Terwijl de mensen die bij Cordaan in de zorg werken vooral vrouwen zijn en van een multiculturele achtergrond, bestaat het bestuur uit drie witte mannen. De verzorgers boden de directie een wasmand aan met de spandoeken waarmee ze hadden gelopen. Ze wilden de vuile was niet buiten hangen en vroegen de directie de was schoon te maken.

De directie wil graag met de mensen in overleg en zegde toe 1,5 miljoen extra te investeren in betere zorg (op een begroting van 131 miljoen). Of de investeringen ook leiden tot een structurele verlaging van de werkdruk op de 40 verschillende locaties waar Cordaan gevestigd is, valt te bezien. Eerst zien dan geloven, was de afwachtende houding.

Organizers van de Abvakabo speelden een belangrijke rol in het bij elkaar brengen van de mensen. Al een tijdje praten ze met mensen die bij Cordaan werken over de problemen die ze op hun werk tegen komen. Toen iemand deze problemen bij de directie aankaartte en hiervoor naar huis werd gestuurd, was dit de druppel die de emmer deed overlopen. Dit is het eerste moment in een strijd die uiteindelijk ook langs Den Haag zal moeten voeren om goede zorg af te dwingen.