Massaal protest tegen kernenergie

Duizenden mensen protesteerden gistermiddag op de Dam in Amsterdam tegen kernenergie onder het motto ‘Schoon Genoeg!’ De boodschap van de manifestatie was duidelijk: Stop de bouw van nieuwe kerncentrales en sluit de huidige!
17 april 2011

Door Hannah Muysken

De massale opkomst geeft aan hoe, door de recente kernramp in Japan, de weerstand tegen kernenergie gegroeid is. Terwijl de kernenergielobby de laatste weken zijn uiterste best heeft gedaan om de ramp af te doen als een ‘incident’ dat Nederland nooit zou kunnen treffen, is de bezorgdheid alleen maar toegenomen. Net als na de Tsjernobyl-ramp van 1986 zijn er meer tegenstanders dan voorstanders van kernenergie.

Schoon Genoeg van Kernenergie was een initiatief van diverse organisaties, waaronder Greenpeace, het comité Borssele2Nee en linkse parlementaire partijen. De manifestatie was een zee van ballonnen, spandoeken en borden met leuzen als ‘Nuclear energy – No thanks!’ en ‘FOK kernenergie’. De sprekers op het podium werden afgewisseld met groepen met protestmuziek.

Behalve dat kernenergie gevaarlijk is, zijn er ook goede alternatieven, stelde hoogleraar duurzame technologie Wubbo Ockels. ‘De zon levert de aarde dagelijks 8000 keer zo veel energie als we nodig hebben. Als we die zonne-energie goed weten te benutten zouden we daarmee in onze energiebehoefte kunnen voorzien.’ Daarbij: ‘We kunnen toekomstige generaties niet opzadelen met kernafval dat tot honderdduizenden jaren radioactief blijft.’

De lijsttrekkers van SP, GroenLinks, PvdA en PvdD gaven aan te zullen werken aan een Kamermeerderheid tegen de bouw van nieuwe kerncentrales. Job Cohen werd voor het blok gezet door de debatleidster, die stelde dat de initiatiefnemer van de tweede centrale in Borssele zijn plan intrekt als de PvdA niet meewerkt. ‘Wat zegt de PvdA daarop?’ Er was applaus voor het antwoord van Cohen: ‘Dan komt die kerncentrale er niet.’

Vader en zoon Timo en Lambrecht Spijkerboer lieten met een groot spandoek zien dat kernenergie vergeleken zonne- en windenergie slechts zeer beperkt houdbaar is. ‘Er is slechts uranium om 90 jaar in onze energiebehoefte te voorzien. Het is dus sowieso een kortetermijnoplossing. Bovendien is kernenergie met het hele productieproces inbegrepen ook helemaal niet goedkoper dan bijvoorbeeld zonne- of windenergie. Voor het overtuigen van mensen is het dan ook heel belangrijk om een uitgewerkt alternatief te hebben, te kunnen aantonen dat er betere alternatieven zijn.’

Het begin

Jeanie, zelf actief geweest in de beweging tegen kernenergie in de jaren tachtig, was positief over de opkomst. ‘Het is erg bemoedigend om te zien dat er nu weer zo veel mensen opgestaan zijn. Ik merk wel dat het onderwerp in de jaren tachtig veel meer speelde dan nu. Maar nu zouden de moderne media daar een rol in kunnen spelen. Het is belangrijk dat er meer van dit soort momenten komen om de druk op te voeren.’

De manifestatie liet echter ook zien dat de discussie over schone energie pas begint. Zo zien sommigen het als ‘een kans voor de economie’. Maar het is juist de onderwerping van energie aan economie, de jacht naar kortetermijnwinsten, die verantwoordelijk is voor het nemen van grote risico’s als de gevaarlijke lichtwaterreactor, minimaal onderhoud en slecht betaald personeel tijdens de bouw – met alle gevolgen van dien.

Veel demonstranten gaven aan dat ze deze manifestatie zagen als eerste stap in de strijd tegen kerncentrales en voor schone energie. Een studente zei: ‘Deze manifestatie leek te veel opgezet te zijn als een “gezellig” evenement, en slaagde daardoor te weinig in het vertolken van de woede over kernenergie. De volgende keer moet er in ieder geval gelopen worden.’

Het is belangrijk om het protest op de Dam te zien in de context van de andere recente protesten tegen het beleid van het kabinet-Rutte. Na de manifestatie van ambtenaren op het Malieveld, de studentenprotesten en het verzet tegen de privatisering van het openbaar vervoer in de grote steden, blijkt ook hier een groeiende kloof tussen regering en bevolking. De kans is reëel dat dit het kabinet, dat nuchter bezien wel een prokernenergie meerderheid heeft, toch zal proberen hun plannen voor een nieuwe centrale door te voeren.

Het is de uitdaging voor links om de wijdverbreide passieve afkeer van deze agenda te bundelen, en helpen omzetten in actief en effectief verzet.