Stop het polderoverleg over AOW en pensioen
Foto: Agnes Jongerius leest sprookjes voor.
Uit nieuwsbrief nummer 75 van FNV vecht voor je recht
Waar het fout ging is nog de meest gemakkelijke vraag. Kijk naar de inhoud van het pensioenakkoord van juni 2010 en vergelijk dat met het stemadvies van de FNV voor het referendum dat over dit akkoord gehouden is. Belangrijke informatie is toen aan de leden onthouden. Achter de simpele opmerking over premiestabilisatie blijkt een groot plan te schuilen om alle tot nu toe opgebouwde pensioenrechten afhankelijk te maken van de grillen van de beurs. Beurs omlaag, pensioen omlaag. Dat is nooit in een referendum aan de leden voorgelegd.
In de afgelopen periode is steeds met overtuiging beweerd dat de premiestabilisatie alleen ging over het verwerken van de stijgende levensverwachting terwijl in de tekst van het pensioenakkoord van juni 2010 echt iets anders staat. Nu het uitwerkingsmemorandum van 30 maart 2011 verschenen is blijkt dit ook te kloppen. Alle risico’s komen voor rekening van de werknemers en de werkgevers gaan nooit meer betalen dan ze nu doen. De nieuwe pensioencontracten moeten volledig voorwaardelijk worden, staat te lezen in het uitwerkingsmemorandum. Het wordt dan net een woekerpolis, je moet er wel voor betalen maar je weet niet of je er ooit wat van terugziet.
De premie die de werkgever betaalt is overigens ook gewoon onderdeel van de totale loonruimte waarover steeds in onderhandeling tot afspraken is gekomen. Terecht dreigen de twee grootste bonden deze uitwerking nu te blokkeren. Maar ze hebben wel boter op hun hoofd, want dit was voor ons een belangrijke reden om mensen op te roepen tegen het pensioenakkoord van juni 2010 te stemmen. Als wij dit gewoon in de tekst konden vinden dan hadden de hoofdbesturen van deze bonden dat toch ook moeten zien.
FNV-leiding negeert de landsadvocaat
Ander zeer opvallend punt in het genoemde uitwerkingsmemorandum is de passage over het invaren van bestaande rechten in het nieuwe pensioensysteem. Ondanks dat de landsadvocaat een paar weken geleden al gewezen heeft op de juridische onhoudbaarheid hiervan blijft men hierop doorgaan. Op 8 april heeft de FNV nog een artikel op haar website geplaatst waar dit punt in terugkomt, terwijl de 2 grootste bonden hiervan nadrukkelijk afstand nemen. De totale pensioenreserve in Nederland beloopt zo’n 850 miljard. Als deze harde rechten zacht (afhankelijk van de financiële markten) worden gemaakt en dat blijkt achteraf als gevolg van een uitspraak van het Europese hof van Justitie onrechtmatig, dan ontstaat er een megaclaim waaraan de FNV failliet kan gaan. Dat de FNV-leiding stug doorgaat op deze weg toont aan dat het tijd wordt om te vertrekken.
Financieel Toetsing Kader is geen natuurverschijnsel
Het FTK zijn de spelregels waaraan een pensioenfonds zich moet houden. Ondermeer de vereiste financiële buffers zijn hierin vastgelegd. Afgelopen jaar heeft Donner deze eisen aangescherpt. Dat is gewoon een politiek besluit. In alle voorliggende stukken wordt nu net gedaan of dat het FTK een vaststaand gegeven is. Tegen het aanscherpen van de regels is een aantal argumenten in te brengen. De totale pensioenreserves waren eind 2010 hoger dan medio 2008. Met andere woorden: de financiële klappen als gevolg van de ineenstorting van de beurzen en de rente zijn volledig door de pensioenfondsen opgevangen en ze staan er nu beter voor dan voor de crisis. M.a.w. de pensioenfondsen hoeven niet schokbestendig gemaakt te worden, ze zijn schokbestendig. Er is dan ook geen aanleiding hogere buffers te eisen waardoor het indexeren van pensioenen lastiger wordt en wat leidt tot koopkrachtverlies bij gepensioneerden. De FNV moet dan ook het terugdraaien van de besluiten van Donner eisen.
Hoe nu verder?
In ieder geval moet in de pensioendiscussie onverkort worden vastgehouden aan de piketpalen zoals die zijn terug te vinden in de stukken van Bondgenoten en ABVAKABO. De premiestabilisatie betreft uitsluitend de hogere levensverwachting. Volgens een berekening van Mercer gaat het hier om 0,1 procent van de loonsom op jaar basis. Alle andere kostenstijgingen moeten onderwerp van vrije onderhandelingen tussen sociale partners zijn. De AOW moet gaan stijgen met de verdiende lonen (gemiddeld is dit 0,7 procent meer dan de huidige index) en het pensioenkader mag niet worden beperkt. Hierdoor houden werknemers de keuzevrijheid eerder te stoppen met werken. In het kader van het zware beroependossier is dit van het grootste belang omdat het decentraal ruimte geeft om eerder stoppen mogelijk te houden of te maken. Het FTK moet terug naar de situatie voor de bankencrisis en het moet mogelijk zijn om te rekenen met de gemiddelde rente over de laatste 5 jaar in plaats van de dagrente. De tot nu toe opgebouwde pensioenrechten moeten gewaarborgd worden.
De FNV moet zijn werk doen
De FNV is een belangenbehartiger van werknemers, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden. Die belangen moeten dan ook centraal staan. In het huidige polderoverleg over AOW en pensioen is de FNV-leiding bezig deze belangen te verkwanselen. Als de FNV-leiding niet wil voldoen aan de piketpalen zoals onderschreven is door de bondsraden van de grootste bonden dan is daar het gat van de deur. Het kan toch niet zo zijn dat de FNV-onderhandelaars ter meerdere eer en glorie van henzelf dwars tegen de grootste bonden in gaan? Ook voor de FNV geldt dat niemand groter is dan de FNV zelf.
Wij gaan de crisis niet betalen
Voor ons blijft voorop staan dat het verhogen van de AOW en pensioenleeftijd een manier is om de rekening van de crisis bij de gewone mensen neer te leggen. De 4,2 miljard die hiermee gemoeid gaat kan ook binnengehaald worden door de hypotheekrenteaftrek te beperken, of, zoals senator Reuten heeft uitgelegd, door 3 procent extra te heffen bij de 8 procent meest vermogende Nederlanders is 18 miljard op te halen.
Daarnaast moeten we de mythe bestrijden dat langer doorwerken onontkoombaar is vanwege de vergrijzing of de crisis. Langer doorwerken is voor de neoliberalen een middel om meer arbeidskracht op de arbeidsmarkt te krijgen en daardoor een remmend effect te bewerkstelligen op de loonontwikkeling. Alles om de Europese economie beter te laten concurreren met de VS en China. De Europese werknemers moeten bloeden om dat te bewerkstelligen. De uitbreiding van de EU met de voormalige Oostbloklanden laat zien hoe dit mechanisme werkt. In plaats van de welvaart overal te verhogen worden werknemers uit deze landen ingezet om de arbeidsvoorwaarden elders te verlagen.
Zie ook de website van FNV vecht voor je recht