Onderwijsmanagers kiezen kant elite-onderwijs
Foto: onderwijsbestuurders bij uitreiking rapport VSNU, 1 februari 2011
Tijdens een samenkomst van de dames en heren onderwijsmanagers in een vijfsterrenhotel in Parijs is een alternatief plan opgesteld over hoe bezuinigingen op het hoger onderwijs vormgegeven kunnen worden. Als het aan de universiteitsbestuurders ligt krijgen studenten in de toekomst geen studiefinanciering meer, komt er een stop op het aantal studenten op universiteiten en gaan studenten die te veel uitlopen op hun studie de kosten van hun studie helemaal zelf betalen. Die kosten verschillen per opleiding, maar betekenen vaak een vervijfvoudiging van het collegegeld. Bij sommige opleidingen lopen de kosten zelfs in de tienduizenden euro’s per jaar.
De onderwijsmanagers bekennen hiermee kleur in het debat over de onderwijsbezuinigingen. Maakten ze in januari nog mooie sier tijdens de studentenmanifestatie op het Malieveld, nu wordt duidelijk dat ze zich tegen studenten keren. Dat komt niet als een verrassing: de besturen van universiteiten zijn belast met het doorvoeren van neoliberaal beleid op hun universiteiten en schikken zich naar die rol. Door de universiteiten tot ontoegankelijke elite-instellingen te maken zijn ze in staat om zich á la Veerman te ‘profileren’ als ‘excellente’ centra van onderwijs en onderzoek. Ze weten dondersgoed dat ze op deze manier een groot deel van de bevolking uitsluiten van het hoger onderwijs, maar in hun ogen is onderwijs een commercieel product: het gaat er niet om jongeren op te leiden of relevant onderzoek te doen, maar om een imago te verwerven en te scoren op de internationale rankings.
Dit onderstreept eens te meer dat studenten en docenten niets te verwachten hebben van de onderwijsmanagers. We moeten vertrouwen op eigen kracht en erkennen dat we met vrienden als VSNU-voorzitter Sijbolt Noorda & Co geen vijanden nodig hebben. Onderwijs is een recht dat we te beschermen hebben. De opstelling van de VSNU maakt duidelijk dat we hiervoor niet alleen een gevecht te voeren hebben met Halbe Zijlstra, maar ook een gevecht op de universiteiten zelf –tegen de managementsbureaucratie en voor echte invloed van studenten en docenten.